In films als In This World, The Road to Guantánamo en A Mighty Heart toonde Michael Winterbottom zijn politieke en maatschappelijke engagement. Met het kleine gezinsdrama Genova, vanaf donderdag in de bioscoop, laat de Britse veelfilmer een andere kant van zichzelf zien. Of beter gezegd: zijn zoveelste kant. In zijn zeer productieve carrière (gemiddeld een film per jaar) waagde hij zich al eens aan een kostuumdrama, een western, een sciencefictionfilm, een muziekfilm en een docudrama. In de rubriek Op Scherp een portret van de veelzijdige regisseur.

De feiten
Geboren: 29 maart 1961, Blackburn, Lancashire (Engeland).

Actief als: regisseur, producer, editor, schrijver .

Eerste film: Butterfly Kiss (1995) was Winterbottoms eerste bioscoopfilm, na diverse tv-films en -series die hij voor ITV en de BBC maakte, zoals Forget About Me (1990) en Family (1994).

Prijzen: Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn in 2003 voor In This World, Zilveren Beer in 2006 voor The Road to Guantanamo; BAFTA in 2004 voor In This World; Golden Hitchcock op het Dinard British Film Festival in 1996 voor Jude; Directors Guild of Great Britain-prijs in 2004 voor In This World; Special Award op de Evening Standard British Film Awards in 2004.

Beste film
Het sobere en aangrijpende In This World (2002) laat zien hoe twee Afghaanse vluchtelingen vanuit Pakistan in Engeland proberen te komen; gemaakt in de stijl van een documentaire, maakt de film duidelijk hoe gevaarlijk die reis is, en hoe veel de vluchtelingen er voor over hebben om Europa te bereiken. Ook zien: Welcome to Sarajevo, 24 Hour Party People, The Road to Guantanamo en A Mighty Heart.

Slechtste film
9 Songs (2004) was een curieus maar mislukt experiment: een poging om het verhaal van een relatie te vertellen door de seksuele belevenissen van een man en vrouw te laten zien, afgewisseld met hun bezoek aan popconcerten; seks, concert, seks, concert - boeiender wordt het niet .

Handelsmerk
Winterbottom staat bekend om zijn productiviteit (minstens één film per jaar) en zijn veelzijdigheid. Hij maakte onder meer een kostuumdrama, een western, een oorlogsdrama, een science- fictionfilm, een muziekfilm en een docudrama. Ze verschillen sterk van uiterlijk en toon, al zijn er wel overeenkomsten, zoals engagement en prominent gebruik van popmuziek. Dat engagement uit zich in films over mensen die in de verdrukking raken door politieke ontwikkelingen (vluchtelingen, de gevangenen in Guantanamo) of de toekomstige gevolgen van maatschappelijke ontwikkelingen (in Code 46). Authenticiteit is voor Winterbottom belangrijk; in een aantal films nam hij de werkwijze van Dogma-filmers over, door alleen op bestaande locaties te filmen en alleen met het aanwezige licht. Hij speelt vaak met de grens tussen fictie en realiteit, bijvoorbeeld door de verteller in het op ware gebeurtenissen gebaseerde 24 Hour Party People zo nu en dan uit zijn rol te laten stappen, of door een fictief verhaal te laten spelen door mensen die ook in werkelijkheid in dezelfde situatie zitten, zoals in In This World.

Winterbottom over Winterbottom
'Ik denk niet dat films invloed kunnen hebben op politieke situaties. Ik geloof wel dat films een brug moeten slaan naar wat er in de wereld gebeurt.'
(Cinema.nl op tv, 2007)

' Als ik een film af heb, ga ik niet een jaar op vakantie. Dan begin ik aan de volgende.'
(De Volkskrant, 2003)

'Ik geloof dat al mijn films parallelle werelden aan de wereld van vandaag zijn. Ze gaan allemaal over de manier waarop individuen zich ten opzichte van de wereld om hen heen verhouden .'
(NRC Handelsblad, 2003)

'Waarom vermijden serieuze filmmakers meestal het tonen van de seksuele handelingen in een film over de liefde? Ik heb dat nooit begrepen. Dat taboe heb ik met 9 Songs willen doorbreken.'
( Algemeen Dagblad, 2005)

'Mensen hebben een groeiende behoefte aan de verhalen achter het nieuws. Filmmakers zijn in staat die verhalen te verbeelden . Zij kunnen het alternatief bieden dat televisie en ook veel kranten blijkbaar niet interessant vinden.'
(De Volkskrant, 2003)

'Ik zie mezelf niet zo gauw een mainstream studiofilm maken. Kleinere films zijn het leukst om te maken. Het enige probleem is, als je een kleine film maakt en critici vinden hem slecht, dan lijkt het achteraf een zinloze onderneming. Dan heb je een jaar besteed aan het maken van een film en gaan er maar tien mensen naar kijken.'
(indieWIRE, 2000)

'Ik zou geen film kunnen maken waarbij je tevoren al de mise-en-scène bepaalt. Ik moet de set kunnen zien en voelen.'
(Stardust , 2000)

De films van Michael Winterbottom