Wat hebben John Travolta, George Baker en David Carradine met elkaar gemeen? Geen moeilijke vraag voor de gemiddelde filmkenner, die roept meteen: Tarantino! Klopt. Ze hadden succes in de jaren zeventig, hun carrière raakte in het slop en ze werden gered door de Tarantino-touch - respectievelijk in zijn films Pulp Fiction, Reservoir Dogs en Kill Bill.

Op de nieuwe special edition van Reservoir Dogs is als één van de extra's een amusant interview met George Baker opgenomen, waarin hij vertelt over Dat Liedje (Little Green Bag) en het Quentin Tarantino-effect. De eerste keer dat Baker de film zag, vond hij het maar een maffe b-film. 'Het leek wel een persiflage op een gangsterfilm. Het was zó gewelddadig.' Hoe vaker hij de film bekeek, hoe beter hij 'm vond. Uiteindelijk zorgde het succes van Reservoir Dogs - waarin Little Green Bag tijdens de begintitels te horen is - ervoor dat George Baker 300 optredens per jaar kan doen, in plaats van honderd.

Deze nieuwe 2 disc- special edition is de Nederlandse versie van de anniversary edition. En wie weet dat de film in 1992 uitkwam, snapt ook dat die anniversary wat aan de late kant is.

De Engelse special edition verscheen eerder dit jaar. In vergelijking daarmee is op de Nederlandse versie flink wat (beetje veel) George Baker toegevoegd - niet alleen het eerdergenoemde interview, maar ook een videoclip van Little Green Bag en een tv-commercial voor een George Baker Selection-greatest hits-plaat. Er zijn een paar aardige extra's (zoals afgekeurde scènes, waaronder twee alternate takes van de fameuze oorafsnij-scène ) voor gesneuveld. Overigens komt op de dvd een Amerikaanse criticus aan het woord die de George Baker Selection 'a Scandinavian band' noemt. Hm.

Afgezien van die fout is het commentaar van de drie filmcritici één van de extra 's die het meest de moeite waard zijn. Variety-schrijver Emmanuel Levy legt uit welke filmwetten Tarantino zoal breekt, en wijst er onder meer op dat de personages geen psychologische motivatie meekrijgen; ze zitten allemaal in een identiteitscrisis. De drie critici komen met observaties en analyses die vaak hout snijden, soms wat al te ver doordraven maar regelmatig aan het denken zetten.

Dat geldt ook voor een aantal opmerkingen van Tarantino zelf in het interview met hem op de dvd. Zo noemt hij als kenmerk van zijn stijl dat zijn personages gesprekken voeren die niets met de plot te maken hebben, iets dat ongebruikelijk is in genre-films. In Reservoir Dogs hebben de overvallers het dus over Madonna bijvoorbeeld, in plaats van alleen maar over de overval zelf. Die stijl heeft navolging gekregen in onder meer The Sopranos.

Hij vertelt verder dat hij het geweld in Reservoir Dogs als een soort extra personage ziet, omdat de dreiging van geweld voortdurend boven de film hangt, als een zwaard van Damocles. En hij legt uit hoe hij met het publiek speelt, door ze eerst om iets te laten lachen, daarna iets schokkends te tonen, en meteen daarna weer een grap, zodat ze wel moeten lachen terwijl ze eigenlijk nog in shock zijn om iets waar ze helemaal niet om willen lachen - dat afgesneden oor bijvoorbeeld.

Er is dus genoeg interessants te vinden in al die extra 's. Toch stellen ze teleur. Om te beginnen het commentaar bij de film zelf. Dat komt niet alleen van Tarantino zelf - zo te horen fragmenten uit hetzelfde gesprek dat terugkomt in het losse interview en nog andere extra's - maar ook van andere medewerkers aan de film. En die zijn bepaald niet allemaal even interessant. Neem de editor die vertelt waarom ze tegenwoordig liever digitaal monteert, iets waarvan ten tijde van Reservoir Dogs nog geen sprake was. Of het vaag gezwets van executive producer Monte Hellman. Het is vooral jammer dat het commentaar meestal niet specifiek gaat over wat je op dat moment ziet. De uitzondering is het interessante commentaar van cameraman Andrej Sekula, die vertelt over de locaties, het licht en trucjes die een apart effect geven.

Teleurstellend bij de interviews met de acteurs en Tarantino zelf, is dat ze vaak in een flauwe vorm gegoten zijn (bij Tarantino een sprookje) en tamelijk gemakzuchtig gemaakt zijn. Als Tarantino over zijn helden vertelt bijvoorbeeld, zou het niet veel moeite gekost hebben om iets meer informatie of foto's van die mensen toe te voegen.

De Nederlandse ondertiteling levert soms kleine ergernissen op, zoals wanneer 'nigger' vertaald wordt als het politiek correcte 'neger' (terwijl het er juist over gaat dat het een scheldwoord is waar Spike Lee aanstoot aan nam) en de film Carrie - die Tarantino noemt als voorbeeld van een film die hij hilarisch vindt, maar die niet in de comedy-afdeling bij de videotheek te vinden is - in de ondertiteling ineens de acteur Carrey is geworden.

Tarantino's recente Kill Bill-tweeluik zal over een paar jaar ongetwijfeld ook een speciale dvd-uitgave krijgen, die beide films combineert en nog wat extra's toevoegt. Op de onlangs verschenen 2-disc edition van Kill Bill 2 zijn die extra's nogal mager. Een niet onaardige making of en welgeteld één verwijderde scène, aangevuld met een fotogalerie (misschien aardig voor een dia- avondje, maar verder nogal overbodig) en beelden van de Amerikaanse première. Dat kan beter.

Bij het na elkaar bekijken van Reservoir Dogs (Tarantino's eerste film) en Kill Bill 2 (zijn vijfde, zoals hij pontificaal vermeldt) valt overigens op dat zowel Tarantino zelf als sommige van zijn acteurs (vooral Michael Madsen) zich ervan bewust zijn dat de kijker zich al bij voorbaat verkneukelt om die droogkomische dialogen en de typische Tarantino-humor. Madsen overdrijft zo dat hij veel minder overtuigt dan in Reservoir Dogs, waarin hij ingehoudener speelde. En Tarantino's dialogen doen geforceerder, minder spontaan aan, misschien doordat hij weet dat zijn fans elk woord koesteren: dan moeten ze ook stuk voor stuk slim, geestig, meteen citeerbaar zijn. De meeste dialogen in Kill Bill gaan trouwens wél over de plot - misschien ligt daar het euvel. Het zou mooi zijn als de ongetwijfeld nog komende extra special edition van Kill Bill eens een kritisch interview met de maker zou bevatten waarin hij niet alleen maar de hemel ingeprezen wordt. Maar dat is onwaarschijnlijk.

Beeldformaat: 2:35:1
Geluidsformaat: Dolby Digital 5.1 en DTS
Ondertiteling: Nederlands
Duur: 95 minuten (Reservoir Dogs, hoofdfilm), 132 minuten (Kill Bill 2, hoofdfilm)
Distributeur: Dutch FilmWorks ( Reservoir Dogs), RCV (Kill Bill 2)

De besproken films