Patrice Chéreau overleden

Maker La reine Margot en Intimacy werd 68 jaar

De Franse regisseur Patrice Chéreau, die al voor zijn twintigste levensjaar zijn grootse intrede deed in de Franse kunstwereld, is maandag in Parijs op 68-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van longkanker. Dat liet zijn manager weten.

De Fransman wordt gelauwerd om zijn theaterproducties – zijn bewerking van Wagners opera Des Ring des Nibelungen in 1976 wordt revolutionair genoemd en ontving na zijn laatste voorstelling een staande ovatie van maar liefst drie kwartier – maar heeft sinds 1975 ook een oeuvre van een dozijn filmtitels opgebouwd. ‘Wat mij betreft zijn theater en film identiek,’ zei Chéreau eens. ‘Ze vertellen beide verhalen door middel van acteurs. Het mooiste compliment dat ik kan krijgen is wanneer men opmerkt bij mijn werk geen onderscheid meer te kunnen maken tussen film of theater.’

In beide kunstvormen behandelde hij uitbundig seksuele thema’s, wat hem het label enfant terrible van de Franse theater- en cinemawereld opleverde. Die vermeende expliciteit in zijn producties wuifde hij weg. Zelf had hij het liever over universele liefdesverhalen. ‘Liefdesverhalen zijn overal hetzelfde,’ zei hij. ‘ Het spel van verlangen en hoe daarmee te leven is waar ook ter wereld vergelijkbaar.’

Desalniettemin haalde Chéreau zich in 2001 veel controverse op de hals met één zo’n liefdesverhaal: Intimacy, zijn enige Engelstalige film. De twee uur die de productie duurt zit vol met ongesimuleerde seksscènes, waaronder de orale bevrediging van acteur Mark Rylance door Kerry Fox. Ondanks, of dankzij, die gewaagde aanpak won Chéreau dat jaar de Gouden Beer in Berlijn voor beste film. Twee jaar later ontving hij het beeldje opnieuw voor zijn familiedrama Son frère.

De film waar de kunstenaar de meeste bekendheid mee verwierf is het gewelddadige kostuumdrama La reine Margot uit 1994. De film, over het turbulente huwelijk van Margaretha van Frankrijk en Hendrik van Navarra, won de juryprijs op Cannes en vijf Césars.

Zelf is Chéreau ook meerdere malen geregisseerd: hij speelde onder andere bijrollen in films van Andrzej Wajda, Youssef Chahine, Michael Mann en Michael Haneke.

Zijn laatste zelfgeregisseerde film dateert alweer uit 2009: Persécution, over de grillige relatie tussen twee Parijzenaars, met Romain Duris en Charlotte Gainsbourgh.