De dramaserie Exportbaby draait om de schimmige wereld van de internationale adoptie. Een gesprek met coscenarist en regisseur Rita Horst over hoe deze vierdelige dramaserie tot stand kwam.

Echtpaar Hanna (Rifka Lodeizen) en Paul (Stefan de Walle) adopteerde tien jaar geleden een meisje uit Oeganda. Samen vormen ze een gelukkig gezinnetje, tot er ineens twijfels ontstaan over het adoptieproces. Is dat destijds wel zuiver verlopen?

De vierdelige dramaserie Exportbaby is gebaseerd op een roman van André Sjouerman – heel losjes, vertelt regisseur en coscenarist Rita Horst (De Daltons): ‘We hebben het centrale gegeven van het boek overgenomen, dat draait om child trafficking. Toen ik daar verder onderzoek naar deed, begreep ik al snel dat het een heel complex en ingrijpend onderwerp is. Als ik daar recht aan wilde doen, moest ik het probleem echt doorgronden, vond ik, en dicht bij de realiteit en actualiteit blijven. Dat hele proces heeft nogal wat bloed, zweet en tranen gekost.’

U bent erbij geadviseerd door Roelie Post van de organisatie Against Child Trafficking. Wat was haar inbreng?
‘Ik kwam Roelie steeds tegen tijdens mijn research, zij is echt een autoriteit op dit gebied. Ik heb alles wat ik bedacht steeds aan haar voorgelegd, met de vraag of het geloofwaardig was. Van Roelie leerde ik dat kinderhandel bijna altijd op dezelfde manier verloopt. In Afrika is de term “adoptie” helemaal niet bekend, want kinderen worden daar altijd opgevangen in de extended family. Dus er is veel onwetendheid, waar misbruik van wordt gemaakt. Arme ouders die slecht voor hun kinderen kunnen zorgen krijgen mooie verhalen te horen over fijne weeshuizen, er worden allerlei beloften gedaan, en zo worden die kinderen hun dan ontfutseld en aan adoptiebureaus verhandeld.’

Rifka Lodeizen als adoptiemoeder Hanna in Exportbaby

De juiste nuances

Was het moeilijk om na al dat onderzoek een aantrekkelijke serie te maken, en geen loodzwaar politiek pamflet?
‘Heel moeilijk. Ik heb tijdens het schrijven, en ook nog tijdens het draaien, regelmatig gedacht: wordt dit niet veel te heftig, willen mensen hier wel naar kijken? Maar ik denk dat er uiteindelijk wel voldoende lucht in de serie zit, het is heus niet allemaal kommer en kwel. En ik vond het belangrijk om het verhaal niet pikzwart te laten eindigen, er moest ook hoop in zitten.’

U heeft met vier coscenaristen samengewerkt. Ging het schrijven zo moeizaam?
‘Ja, het duurde echt een poos om de juiste toon te vinden, daar hebben meerdere mensen zich het hoofd over gebroken. Er kwamen steeds nieuwe versies van het script, en uiteindelijk heb ik het geheel herschreven. Ik vond het vooral belangrijk om de juiste nuances te vangen, want in dit soort verhalen kun je niet te snel oordelen. Goed, die mensenhandelaars zijn ronduit fout, maar verder zijn er aan alle kanten alleen maar verliezers.’

Verwacht u dat de serie veel zal losmaken bij adoptieouders, of weten die dit intussen allemaal wel?
‘Dat durf ik niet te voorspellen. Je hebt op tv nog steeds van die programma’s over internationale adoptie waarin alles koek en ei lijkt, dus die roze wolk hangt er nog wel omheen. Terwijl Nederland de deur inmiddels voor heel veel landen heeft gesloten. En dat is echt niet voor niks.’

 

De dramaserie Exportbaby is zondag 7 april te zien op
NPO 2 om 22.40-23.35 uur

Meer over Exportbaby