Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
Voor Jane Campions neowestern The Power of the Dog moest acteur Benedict Cumberbatch op zoek naar de macho in hemzelf. ‘Ik mocht me van Jane op de set nergens voor excuseren en moest nee zeggen als ik iets niet wilde.’
©
VPRO Gids
abonneer
cadeautje
Op het afgelopen festival van Venetië ging de nieuwe film van de Nieuw-Zeelandse regisseur Jane Campion in première. Het is haar eerste in twaalf jaar en hij heet The Power of the Dog. De titel is zo uit het Oude Testament gelicht, uit Psalmen 22 vers 21 om precies te zijn: ‘Bevrijd mijn ziel van het zwaard, mijn leven uit de greep van die honden’ (in het Engels: ‘Deliver my soul from the sword, my precious life from the power of the dog’). Waarbij de ‘greep van die honden’ staat voor alle diep verborgen driften, die – zo leert deze psalm – onze levens kunnen verwoesten.
In Campions neowestern The Power of the Dog heeft rancher Phil Burbank ook diep verborgen driften. Naar de buitenwereld toe gedraagt hij zich als een stoere macho die neerkijkt op alles wat zwak en verfijnd is, maar heimelijk hunkert hij naar aanraking en naar de zachtheid van zijde.
De film speelt zich af in de Amerikaanse staat Montana in de jaren twintig van de vorige eeuw en is gebaseerd op het gelijknamige boek uit 1967 van Thomas Savage, een rancher in Montana die lange tijd een dubbelleven had geleid. Savage hield angstvallig verborgen dat hij gay was en koos ervoor om toch netjes – zoals van hem verwacht werd – te trouwen.
In The Power of the Dog is Phil ongetrouwd, maar een ander huwelijk zorgt ervoor dat ook zijn zorgvuldig opgebouwde imago begint af te brokkelen. Zijn broer George trouwt met weduwe Rose, waarna Phil in contact komt met haar feminiene zoon Peter. In het bijzijn van de andere cowboys maakt Phil Peter keer op keer belachelijk, maar diep vanbinnen voelt hij zich tot de jongeman aangetrokken.
©
KIRSTY GRIFFIN/NETFLIX © 2021 / WW-Entertainment
Phil wordt gespeeld door de Britse acteur Benedict Cumberbatch, die we kennen als Sherlock Holmes, Doctor Strange en van zijn Oscargenomineerde vertolking van Alan Turing in The Imitation Game. Allemaal verfijnde denkers, en zo’n beetje het tegenovergestelde van Phil Burbank in The Power of the Dog. Het is dan ook even wennen wanneer we Cumberbatch in de film ongeschoren zien rondlopen met een cowboyhoed op en wollen chaps (een soort beenwarmers die cowboys over hun jeans droegen) aan. Phil vloekt en tiert, domineert zijn broer en wordt gerespecteerd door alle andere cowboys, maar dat hij meer is dan het aan de buitenwereld getoonde alfamannetje wordt al meteen duidelijk dankzij de casting van Cumberbatch.
Dit was ook de reden dat Campion hem voor de rol van Phil wilde. Een stoere cowboy maken van een fijnbesnaard acteur is makkelijker dan een actie-acteur transformeren tot sensitief mens.
Om Cumberbatch te helpen zijn machokant te vinden, had Campion een trucje bedacht, vertelde de acteur begin september op het filmfestival in Venetië. ‘Ze introduceerde me op de eerste dag bij de cast en de crew als Phil, en zei: “Benedict is een heel aardige jongen die jullie na de opnamen vast wel zullen leren kennen, maar nu nog even niet. Dit is Phil, en ik wil dat jullie hem tijdens de opnamen ook zo aanspreken.” Dus was ik tijdens de opnamen niet mijn soms verlegen en onzekere zelf, maar stond ik daar de hele tijd als Phil, stoer en wijdbeens.’
'Het was heel fijn om even Phil te zijn. Als we zijn emotionele pijn vergeten dan.'
Hoe was het om een alfamannetje als Phil te zijn?
Cumberbatch, na een korte stilte: ‘Wel lekker, eigenlijk. Ik mocht me van Jane op de set nergens voor excuseren en moest gewoon nee zeggen als ik iets niet wilde. En het is heerlijk om dat te kunnen doen zonder je druk te hoeven maken om wat mensen dan van je vinden. Dat doe ik normaal gesproken wel, dus het was heel fijn om even Phil te zijn. Als we zijn emotionele pijn vergeten dan.’
The Power of the Dog is een film over mannelijkheid. Wat heeft het spelen van Phil u geleerd over de mannelijke soort?
‘Een heleboel. Vooral hoe kwalijk het is voor Phil en de mensen om hem heen dat hij niet zichzelf kan zijn. Dat toxic masculinity iemand die zacht, liefdevol en zorgzaam zou kunnen zijn, verandert in een gewelddadig en bruut persoon. En het zit ook in jou en mij. Ik zie deze film boven alles als een bevestiging van het feit dat je met vriendelijkheid een stuk verder komt. En dan heb ik ook nog een hoop nieuwe vaardigheden aangeleerd. Ik kan nu banjo spelen, te paard met één hand een sigaret rollen en, ook niet gek, ik weet nu hoe je een stier moet castreren. Haha.’
Bent u als research voor de rol nog op zoek gegaan naar alfamannetjes als Phil?
‘Ik heb mijn best gedaan om ze te vinden, maar we leven nu – goddank – in een andere tijd. Wel heb ik met mensen gesproken die als cowboy werkten, net als Phil. Mensen die geen gordijnen in hun huizen hadden omdat ze liever buiten dan binnen leefden. Want dat was voor mij ook een belangrijk aspect van Phil: dat hij één is met de natuur, omdat dat eigenlijk de enige plek is waar hij zich thuis voelt. Maar iemand die precies zo was als Phil heb ik niet gevonden. Ik kon dus niets van anderen afkijken. Dit was echt mijn eigen reis.’