Guillermo del Toro over The Shape of Water

The Shape of Water begint met een scène die we bij Del Toro nog niet eerder hebben gezien, een heel aardse scène waarin Eliza masturbeert in bad. In Venetië legde Del Toro uit waarom hij daar voor gekozen heeft: ‘Ik vertel hier een soort Belle en het beest-verhaal en ik wilde gelijk duidelijk maken dat Eliza geen Disneyprinses is. Dat puurheid ook kan bestaan zonder onschuld. Eliza is een echte vrouw, iemand die je zou kunnen tegenkomen in een bushokje. Kijk, je hebt Belle en het beest eigenlijk in twee varianten. De puriteinse, waarin Belle en het beest nooit iets met elkaar doen, en de kinky variant, waarin het allemaal al snel pervers wordt. En ik wilde geen van beide maken. Ik wilde hun liefdesverhaal verweven met seks. Niet om op te winden, maar om te laten zien hoe normaal en mooi seks is.’

Del Toro, die meeschreef aan het scenario, had voor Eliza altijd al de Britse actrice Sally Hawkins op het oog. ‘Ik zag haar ooit in de BBC-miniserie Fingersmith, waarin twee vrouwen in Victoriaans Engeland verliefd worden op elkaar. Hun relatie wordt in die serie nooit uitgebuit voor bronstige seksscènes. Alles is heel plezierig en natuurlijk. Later zag ik haar in Submarine, waarin ze prachtig en toch heel alledaags is. Bij haar kon ik me heel goed voorstellen dat ze verliefd zou kunnen worden op een monster. Omdat zij de schoonheid van het monster kan zien.’

Dat monster wordt ook gespeeld door een acteur. Dus geen monster uit de computer à la Gollum in de Lord of the Rings-films, maar gewoon een man in een pak en onder de make-up. Die man is Doug Jones, met wie Del Toro in het verleden al vaker heeft samengewerkt. Zo was Jones onder meer Abe Sapien in Hellboy en Pale Man (het monster met de ogen in zijn handen) in Pan’s Labyrinth.

Del Toro schreef de rol speciaal voor Jones. 'Voor elk willekeurig monster kun je natuurlijk iemand in een eng pak hijsen, maar dit monster speelt de hoofdrol en dan heb je toch echt een acteur nodig. Iemand die je tegenover Sally Hawkins zet en die dan tegenspel kan bieden. Een emotie kan overbrengen waarop ze kan reageren. Iemand die dus niet alleen bewegingen maakt, maar ook echt acteert. En Doug is een van de weinige acteurs die dit kan. Ron Perlman [die Hellboy speelt, GB] kan dat ook. Maar er zijn grote acteurs die helemaal verdwijnen als je ze in zo’n rubberen dwangbuis stopt. Het is een bijzondere gave, slechts een enkeling heeft die.'

Ook in The Shape of Water speelt het bovennatuurlijke weer een belangrijke rol. Del Toro zal niet gauw een film maken waarin dat niet zo is. 'We vertellen elkaar al verhalen sinds we nog in holen leefden. Als jij en ik op mammoetjacht gaan, kun je dat nog wel vertellen aan de hand van afbeeldingen uit de gewone wereld. Maar als je het universum moet uitleggen, de zon, of regen en donder, dan heb je iets groters nodig. Daarom heeft de mens goden en monsters verzonnen. Alleen met de wetenschap kom je er niet. We hebben poëzie en fabels nodig.'

Hoewel al Del Toro’s films over het bovennatuurlijke gaan, wil dat nog niet zeggen dat hij geen oog heeft voor de wereld waarin hij leeft. De oorspronkelijke titel van deze film was The Shape of Water: A Fairy Tale for Troubled Times. En die barre tijden slaan dan op het huidige politieke klimaat, waarin mensen steeds verder uit elkaar worden gedreven door ze te vertellen dat iedereen die anders is ook automatisch gevaarlijk is. 'Noem me naïef, maar met deze film wil ik tegenwicht bieden aan dat cynisme,' zei Del Toro in Venetië. 'Mijn film is bedoeld als tegengif voor mensen als Trump.'