Voor de hoofdrol in de politieke thriller The Angel koos de Israëlische regisseur Ariel Vromen de Nederlandse acteur Marwan Kenzari. Vromen: ‘Hij is zo veel verschillende dingen tegelijkertijd. Onthecht, maar gefocust; hard, maar ook zacht.’

In de politieke thriller The Angel zien we hoe Egyptenaar Ashraf Marwan, schoonzoon van president Nasser en vertrouweling van diens opvolger Anwar Sadat, in de jaren zeventig spioneert voor de Israëlische regering. Of toch niet… want mogelijk speelt Marwan een spel met de Israëli’s en is hij in feite een dubbelspion. Het definitieve antwoord op die vraag is nooit gegeven, zodat Marwan zowel in Egypte als Israël als een held wordt beschouwd. De Israëlische Hollywoodregisseur Ariel Vromen maakte een film over deze intrigerende historische figuur, die opereerde onder de naam The Angel.

Het is niet de eerste keer dat Vromen zich interesseert voor mensen met een dubbelleven. In The Iceman (2012) houdt een huurmoordenaar voor de maffia er tegelijkertijd een alledaags gezinsleven op na, en in Criminal (2016) krijgt een ter dood veroordeelde de herinneringen van een CIA-agent geïmplanteerd. Aan de telefoon vanuit Los Angeles legt de 45-jarige Vromen uit waarom hij zo gefascineerd is door dubbellevens. ‘Ik vermoed dat dit iets te maken heeft met mijn militaire dienst. In Israël heb ik vier jaar bij de luchtmacht gediend. Ik heb toen veel mensen uit de regio gered. Niet alleen Israëli’s, maar ook Jordaniërs, Syriërs en Palestijnen. Ik zat bij de evacuatiedienst en voerde medische vluchten uit. Het is heel raar om van de relatieve rust van de basis in zeven minuten terecht te komen op een slagveld. Ineens sta je tussen doden en gewonden. Die dualiteit heeft grote indruk op mij gemaakt.’

‘De film is nu een paar keer vertoond en ik constateer dat ie zowel haat als liefde oproept’

Ariel Vromen

Over dualiteit gesproken: Ashraf Marwan wordt in zowel Egypte als Israël als held gezien. Betekent dat niet automatisch dat ie in beide landen dan ook als schurk wordt gezien?
Vromen: ‘Absoluut. Het ligt er maar aan vanuit welk perspectief je naar hem kijkt. Arabieren zullen hem als ze naar mijn film kijken vast eerst een verrader vinden. Maar aan het eind zullen de Israëli’s zich weer verraden voelen. Er zit een soort dubbele twist in de film die hopelijk voor een zekere balans zal zorgen.’

Zal de film gepolitiseerd worden?
‘Ongetwijfeld. En dat is niet erg, want dat genereert ook aandacht voor de film – wat in een wereld vol prikkels als de onze alleen maar goed is. De film is nu een paar keer vertoond en ik constateer dat ie zowel haat als liefde oproept. En ook dat is goed, want die controverse zal uitmonden in discussies en gesprekken over de historische toedracht. Waardoor The Angel een extra laag krijgt en meer wordt dan een spannend verhaal dat mooi gefilmd is en waarin goed gespeeld wordt.’

Wat dat acteren betreft: De hoofdrol wordt gespeeld door een andere Marwan, de Nederlandse acteur Marwan Kenzari. Waarom hij?
‘Toen ik naar een geschikte acteur voor de rol van Ashraf Marwan zocht, keek ik veel naar acteurs uit de regio. Ik zag Marwan in een kleine zwart-witfilm [Wolf, GB] en zag meteen dat hij bijzonder was. Hij is zo veel verschillende dingen tegelijkertijd. Onthecht, maar gefocust; hard, maar ook zacht. Ik benaderde hem en was heel blij dat hij begreep wat ik met de film wilde. Dat het geen pro- of anti-Israëlfilm zou worden.’

Hannah Ware en Marwan Kenzari in The Angel

Vroeg u hem nog zich op een bepaalde manier op de rol voor te bereiden?
‘Wat niet iedereen weet is dat het Arabisch in Tunesië, waar Marwan's ouders vandaan komen, heel anders is dan het Arabisch in Egypte. Het verschil tussen die talen is vergelijkbaar met het verschil tussen Duits en Nederlands. Hij heeft dus echt een andere taal moeten leren en het was indrukwekkend om te zien hoe hij dat oppakte. Daarnaast was het verbazingwekkend dat als hij iets in het Egyptisch-Arabisch zei, dit toch veel sterker en krachtiger overkwam dan wanneer iemand die de taal al beheerste hetzelfde zei.’

Waren jullie het altijd eens over het personage?
‘Vaak wel. Marwan stond min of meer voor de moslimkant van het verhaal, maar dat respecteerde ik volledig. Hij hield me scherp. Hij zorgde ervoor dat de film niet een bepaalde kant op ging trekken. Uiteindelijk hielden we elkaar in evenwicht, zodat we aan beide kanten stereotypen wisten te voorkomen. Want als je ziet hoe Arabieren de afgelopen vijftien jaar in Hollywoodfilms zijn afgebeeld, zeg maar sinds 9/11, dan is dat vooral als schurk of terrorist. Het is maar heel zelden dat je in Hollywoodfilms moslims ziet met complexe emoties of dat er aandacht is voor hun menselijkheid. Ik vond het belangrijk dat dit wel in mijn film zat. En dat wordt nu belichaamd door Marwan.’

Bent u als Israëlische regisseur automatisch verdacht bij een politieke film als deze?
‘Wil je een eerlijk antwoord? Ja. Ik heb in Hollywood echt last van mijn geboorteland. In het begin heerste er ook wel spanning op de set, omdat niet iedereen wist welke kant we op zouden gaan. Het duurde even voordat er vertrouwen was. Maar het fijne van het project was dat we een internationale cast hadden. Dat er zowel Arabieren als Israëli’s aan de film werkten. Iedereen moest dat vertrouwen verdienen. En het was goed om te zien hoe wij, met al die verschillende achtergronden, steeds dichter naar elkaar toegroeiden, omdat we samen iets moois wilden maken. Het zou fijn zijn als de rest van de wereld dat ook zou proberen.’

Meer over The Angel

Meer filmtips voor Netflix