Ben Wheatleys Free Fire is in feite één lang vuurgevecht – gebaseerd op het videospelletje Counter-Strike en een rapport van de FBI, aldus de regisseur.

De artistieke actiefilm Free Fire, zo liet de Britse regisseur Ben Wheatley op het afgelopen filmfestival van Rotterdam weten, heeft veel te danken aan videospelletjes. ‘Ik ben 45 en speel die spelletjes al sinds mijn zesde. Videospelletjes hebben op mij minstens zo veel invloed gehad als andere films. Voor Free Fire heb ik vooral gekeken naar de first-person shooter Counter-Strike. In dat spelletje heb je het level ‘Assault’, dat zich afspeelt in een verlaten loods.’

En laat Free Fire zich nou vrijwel volledig afspelen in een verlaten loods. Daar komen twee partijen samen: een handvol IRA-leden die in Amerika op zoek zijn naar wapens voor de strijd (de film speelt zich eind jaren zeventig af) en een bende handelaren die hun die wapens wil verkopen. Uiteraard gaat het mis, en in no-time ontstaat tussen beide partijen een vuurgevecht dat de rest van de film zal duren.

Waarom duurt het vuurgevecht in Free Fire vrijwel de hele film?
‘Ik vond het een mooi idee dat ze die plek binnenkomen met allerlei plannen en verwachtingen, en dan ineens gaat het mis en wordt hun hele wereld vernauwd naar: hoe kom ik van A naar B zonder dat ik onderweg word doodgeschoten.’

Dat doodschieten blijkt nog niet zo eenvoudig...
‘Natuurlijk is het vaak dodelijk wanneer je door een kogel geraakt wordt. Maar in het echte leven ga je niet meteen dood. Dat duurt nog wel even.’

Heeft u daar veel research naar gedaan?
(glimlachend) ‘Ja, waanzinnig veel. Op het internet. Daar vind je alle feiten. Kijk, Free Fire is geen documentaire, maar ik probeer wel zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te blijven. Dat is me helaas niet altijd gelukt. Ik wilde bijvoorbeeld niemand meer kogels laten afvuren dan hij bij zich kon dragen, maar sommigen van hen schieten zo vaak dat ze een rugzak vol kogels bij zich hadden moeten hebben.’

‘De helden zijn allemaal onkwetsbaar en de actiefilms zijn te groot geworden. Ik hou van films waarin ik de actie kan volgen en met de personages kan meeleven.’

Ben Wheatley
© StudioCanal / IMDB

Cillian Murphy, Sam Riley en Michael Smiley in Free Free

Ze schieten vooral mis...
‘Dat is weer wel geheel naar de waarheid. Ik kreeg een transcriptie van een vuurgevecht onder ogen. Daarin was schot voor schot vastgelegd hoe een vuurgevecht tussen de FBI en een bende drugdealers in Miami was verlopen. In het pathologisch rapport kon je lezen waar de kogels de lichamen waren binnengedrongen en waar ze de lichamen hadden verlaten. Ook werd beschreven wie hadden geschoten en waar iedereen zich tijdens het gevecht had bevonden. Ik las dat rapport en dacht: wat een zootje! Vrijwel alle kogels misten hun doel. Alsof ze met hun ogen dicht hadden geschoten. Dat zou ik nog kunnen begrijpen, want je bent natuurlijk doodsbang. Maar toch. Het zijn professionals. En dan gebeurt zoiets. Ik wist dat daar een verhaal in zat, want dit zie je tegenwoordig nauwelijks nog in actiefilms. In ieder geval niet zoals in de films uit de jaren zeventig en tachtig. Neem een film als Assault on Precinct 13 van John Carpenter. Daarin neemt een bende gangsters een afgelegen politiebureau onder vuur...’

Met geweren met geluidsdempers!
‘Precies. Binnen horen ze niets, en ineens breken alle ruiten en zien ze hoe alle papieren op het bureau omhoog wapperen. Dat vond ik destijds zeer opwindend. Hoe kan het dat ik dat ritselende papier wel spannend vind en het me niets meer uitmaakt wanneer een hele planeet vernietigd wordt?’

En...?
‘De helden zijn allemaal onkwetsbaar en de actiefilms zijn te groot geworden. Bovendien gaan de beeldwisselingen zo snel dat je geen idee hebt wat er allemaal gebeurt. Het enige wat je kunt doen is zo’n film over je heen laten komen. Ik hou van films waarin ik de actie kan volgen en met de personages kan meeleven.’

'In feite gaan al onze films over onze relatie!’

Ben Wheatley (over zijn vrouw Amy Jump)

U schreef Free Fire samen met uw vrouw, Amy Jump, die ook de montage deed. Hoe ziet uw werkrelatie eruit?
‘We hebben de hele tijd wisselende rollen. Ik schreef voor deze film het eerste script, dat zij daarna bewerkte. Voor mij is het heel handig dat Amy niet alleen schrijver is, maar ook de montage doet. Wat eigenlijk voor de hand ligt, want ze zeggen vaak dat de montage de laatste versie van het script is. En toch zie je maar heel weinig dat schrijvers ook de montage doen. Amy is nooit aanwezig bij de opnamen en weet dus niet hoe moeilijk het was om een bepaalde scène op te nemen. Dat is een voordeel, want dan kan ze onbevangen naar alles kijken. Iets werkt of het werkt niet. Bij de montage zit ik vaak zelf achter de knoppen en vertelt zij me wat ik moet doen. Dan is zij even de regisseur en word ik de editor.’

Net als uw vorige films – Kill List, Sightseers en High-Rise – gaat deze film over mannelijkheid of het gebrek daaraan. Is dat een levenslange zoektocht voor u?
‘Niet voor mij alleen. Ook voor Amy. Het is niet toevallig dat al onze films over mannen gaan die eigenlijk nog kinderen zijn, en over sterke vrouwen die met die kindmannen moeten zien om te gaan. In feite gaan al onze films over onze relatie!’

Meer over Free Fire