Emotie is onontbeerlijk', zegt Reza Parsa (35). 'Ik wil bij het kijken van
een film iets voelen, een uitbarsting, in mijn maag en mijn hart. Na afloop wil
ik stof tot nadenken hebben. Een film moet een paar dagen erna nog leven.'
Vier jaar lang schreef Parsa samen met scenarioschrijver Mikael Bengtsson aan
het script voor Before the Storm. Ondertussen maakte hij een aantal korte films
, hij schreef scenario's en gaf les aan de Zweedse filmacademie.
Het
idee voor het script ontstond na zijn afstuderen aan de Deense filmacademie,
tijdens een gesprek met Bengtsson. Een verhaal over meerdere, alledaagse
hoofdpersonen die in een situatie terecht komen waarin ze de gevolgen moeten
dragen van het doden van een persoon.
Ook wilden ze een klein
liefdesverhaal maken, met de vraag: kun je zeggen dat je van iemand houdt als je
niet bereid bent iets voor diegene te doen? Wat ook in de film moest zitten:
spanning. Per slot van rekening zijn de makers zelf ook gek van spannende films
, waarbij je je elke minuut afvraagt wat er in de volgende minuut gaat gebeuren.
In de loop van de jaren veranderde het verhaal. Zo begonnen ze met drie
hoofdpersonen: een man, een kind en een vrouw. Maar om de personages beter tot
hun recht te laten komen, haalden ze de vrouw eruit.
De verhaallijn
wilden de makers zo realistisch en universeel mogelijk houden. Parsa: 'Je bent
al snel geneigd om tegaan intellectualiseren: het personage zou, gezien zijn
achtergrond, dit en dat doen. Of je gaat constructies maken: het zou interessant
zijn als hij dit deed, dan kan hij daarna dat doen.'
Bengtsson en
Parsa probeerden te bedenken wat zíj zouden doen in dezelfde situatie.
Uitgangspunt is de veronderstelling dat mensen dezelfde manier van denken hebben
. Als een verhaal geloofwaardig is voor henzelf, dan is het dat ook voor een
ander.
Parsa nam de regie en een gedeelte van de montage op zich. De
kinderen die in de film spelen, liet hij in een contract vastleggen dat ze op-
of aanmerkingen niet voor zichzelf zouden houden, omdat ze misschien niet
durfden, of omdat het te druk was op de set. Hij wilde dat de kinderen goed
begrepen dat al hun ideeën interessant waren. 'Bij Emil Odepark, die de 12-
jarige Leo speelt, ging het contract bijvoorbeeld zo: ik, Emil, zweer hierbij
met hart en ziel dat ik altijd 1) nieuwe ideeen voor mijn personage zal
vertellen aan de regisseur; 2) nieuwe scheldwoorden zal melden die ik hoor op
school, enzovoort.'In de repetitiemaand voor de opnames veranderde, mede door de
ideeën van de kinderen, eenderde van de dialogen.
Parsa, geboren in
Iran, kwam op zijn twaalfde naar Zweden. In het laatste jaar van de middelbare
school kreeg hij door enkele filmexperimenten belangstelling voor film. Daarvoor
keek hij vooral Bruce Lee-films.
Hoofdpersoon Ali is van arabische
afkomst, maar woont al lange tijd in een westers land. Volgens Parsa berust de
overeenkomst met hemzelf op toeval. Hij koos, juist om niet een bepaald land aan
te wijzen, een arabische achtergrond. 'Als Ali arabisch praat, kan hij uit wel
25 verschillende landen komen.'
Parsa vindt niet dat zijn Iraanse
afkomst in zijn werk is terug te vinden. Hij heeft in zijn leven weinig Iraanse
films gezien. Wel werd hij beïnvloed door Stanley Kubrick. 'Hij nam met elk
nieuw project nieuwe stappen, probeerde op andere manieren te denken.'
Dat zijn personages een universeel karakter hebben, bleek uit de reacties van
het publiek. Een Joegoslaaf zei tegen hem dat hij het gevoel had dat het over
zijn leven ging. In Spanje kwam een klein meisje, ongeveer even oud als
hoofdpersoon Leo, op Parsa af. Ze feliciteerde de regisseur en holde toen, uit
verlegenheid, weg.
'Juist hierom is het belangrijk het verhaal te
vertellen vanuit een alledaags gezichtspunt, ongeacht leeftijd of het land van
herkomst. Dan kun je mensen echt iets laten voelen.'
'Before the storm' van de Zweeds-Iraanse regisseur Reza Parsa stelt de vraag hoe het is de gevolgen te moeten dragen van het doden van een persoon. 'Na afloop wil ik stof tot nadenken hebben.'