VPRO Koos vijf longreads en podcasts over griezelige sektes

Raak in de ban van de Koos-app met deze vijf verhalen over mensen die in de ban van een sekte raakten.

Klappen krijgen in de kungfu-sekte

Om 'een echte krijger' te worden, gingen de volgelingen van René L. heel ver.

De 73-jarige kungfuleraar René L. werd door de rechter veroordeeld tot 30 maanden gevangenisstraf voor mishandeling en bedreiging. Maar die droge termen dekken lang niet de lading van wat hij op zijn geweten heeft. Hij leidde jarenlang een sekte, waarin hij zijn volgelingen stelselmatig vernederde en aftuigde. De vrouwelijke leden werden ook seksueel misbruikt.

Volkskrantjournalisten Anneke Stoffelen en Simone Eleveld wonnen het vertrouwen van vijf voormalige leden van de kungfugroep die L. jarenlang leidde. Hun podcast Een soort god voegt veel toe aan de pijnlijke en soms sensationele nieuwsberichten over de zaak. De slachtoffers beschrijven hoe ze eerst werden gepaaid en later gekleineerd. De kungfu’ers waren niet per se kwetsbare types. René trof zijn leerlingen op een keerpunt in hun leven en wist precies hoe hij ze in kon palmen.

In de vijf eerste afleveringen van Een soort god vertellen de voormalige sekteleden zelf hun verhaal. Later volgen nog twee bonusafleveringen: een waarin René zelf aan het woord komt, en een over het strafproces.

Glamourmoeder blijkt heks

Ooit gehoord van The Family? Klinkt gezellig, maar het was een nare sekte in Australië die tientallen kinderen ontvoerde.

De meeste sekteleiders zijn mannen, maar de Australische Anne Hamilton-Byrne kon er ook wat van. Onder invloed van LSD begon zij in de jaren zestig een cultus rondom haarzelf, waar allerlei upperclass figuren uit Melbourne voor vielen. Spirituele zoektochten waren in, en met haar glamour-uiterlijk en doordringende blik wist Hamilton-Byrne de een na de ander toe te voegen aan haar afgelegen leefgemeenschap. Ook een stiefvader van Julian Assange was onderdeel van The Family.

Pas echt eng wordt het als je hoort dat Byrne-Hamilton tientallen kinderen illegaal wist te adopteren met haar sekte. En hoewel ze op foto's als bovenstaande poseerde als de ideale moeder, werden de kinderen in The Family fysiek en emotioneel mishandeld. Velen kampen voor de rest van hun leven met trauma's. 

In 1987 ontmantelde de politie de leefgemeenschap nadat twee gevluchte kinderen hun verhaal hadden gedaan. Nu is er een documentaire over de sekte gemaakt, The Family, die al warm ontvangen werd door onder meer Louis Theroux himself. Bekijk hier de unheimliche trailer, en lees via de link onderaan het The Guardian-artikel over sekte. Dan ben je een gewaarschuwd mens mocht je nog eens een mooie vrouw tegenkomen die zegt dat ze Jezus is.

meer overtuigende tips van Koos?

Download dan de app en krijg elke dag 5 tips die je direct kunt kijken, luisteren of lezen. Voor maar 1 euro per maand kun je het hele archief doorzoeken. Je komt nooit meer van ons af!
► Leer Koos kennen of download gelijk de app.

Verhuizen naar Venus

De jeugd van de Amerikaanse actrice en scenarioschrijver Guinevere Turner speelde zich af in een sekte. Voor The New Yorker schreef ze er een mooi artikel over.

Guinevere Turner durfde lange tijd niet te vertellen waar ze was opgegroeid, omdat haar jeugd meer dan raar was. Ze zat in de jaren zeventig met haar moeder in The Lyman Family, een sekte onder leiding van muzikant Mel Lyman, die geloofde dat de wereld binnenkort zou eindigen waarna de sekte naar Venus zou verhuizen. Toen ze twaalf was, stapte haar moeder uit de gemeenschap – zonder medeneming van haar dochter. Eenmaal herenigd met haar moeder kreeg Guinevere opeens een 'normaal' leven: naar de middelbare school, naar de universiteit.

Hoe dat voor haar was en hoe ze erop terugkijkt, lees je allemaal in dit fascinerende stuk van The New Yorker. Ze schetst een beeldend en genuanceerd portret van de Family: de bizarre en de misdadige kanten, maar ook het banale én het mooie van het leven in deze sekte. 

Turner schreef ook het scenario voor een film die raakt aan dit thema: Charlie Says (2018), over de vrouwen in Charles Mansons beroemde sekte. Na het lezen van haar interessante stuk hoop je dat Guinevere Turners eigen jeugd ook een film of serie wordt, want er blijven nog veel vragen onbeantwoord. Duik erin via de link hieronder.

NXIVM: Hollywoodglamour en seksslavinnen

Sarah besloot pas uit de sekte te stappen toen ze gebrandmerkt werd op haar onderbuik met de initialen van de leider.

In maart van dit jaar arresteerde de Amerikaanse politie Keith Raniere op verdenking van onder meer mensenhandel voor seksuele doeleinden en dwangarbeid. In de maanden daarvoor waren steeds meer details naar buiten gekomen over de sekte NXIVM die hij al jaren leidde, 'een organisatie voor persoonlijke groei'. 

Ook de bekende Hollywoodactrice Allison Mack (Smallville) bleek een grote rol in de sekte te spelen. Zij rekruteerde jonge vrouwen om ze al hun geld af te troggelen en uiteindelijk als seksslavin voor Raniere te laten fungeren. De Canadese Sarah Edmundson was ook jarenlang onderdeel van NXIVM. Ze besloot er pas uit te stappen toen ze gebrandmerkt werd op haar onderbuik met de initialen van de leider.

Edmundson is een jeugdvriendin van de journalist Josh Bloch, die besloot een podcast over de zaak te maken. Het verhaal is gruwelijk, maar allemaal echt gebeurd. Luister de vijfdelige serie van onderzoeksjournalistiekprogramma Uncover na de link. Lees je liever, dan staat hier de longread

Mishandeling in de naam van religie

Anna Young was jarenlang beter bekend als Mother Anna, leider van de sekte The House of Prayer.

De vrouw op de foto is Anna Young, en de blik in haar ogen spreekt boekdelen. Ze is 75 en gearresteerd nadat haar eigen dochter haar heeft aangegeven bij de politie. 

Wat is hier in godsnaam gebeurd? Anna opereerde jarenlang in Gods naam. Ze stichtte haar eigen religieuze sekte waar zij en niemand anders de heilige lakens uitdeelde. Haar volgelingen waren veelal verschoppelingen die nergens anders terecht konden: alleenstaande moeders, ex-gevangenen, verslaafden. Bij The House of Prayer was iedereen welkom, mits je bereid was je te voegen naar de regels van Moeder Anna. 

Nu, decennia later, blikken voormalige bewoners terug op hun tijd op deze boerderij, waar vreselijke dingen gebeurden. Volgelingen verrichten slavenarbeid en sliepen vaak maar twee uur per nacht, kinderen werden van hun moeders gescheiden en stelselmatig mishandeld.

Anna zelf zit door toedoen van haar dochter Joy nu een straf uit. Deze Joy vertelt zelf waarom ze niet anders kon dan haar moeder verraden.