De dertig beste jeugdfilms op Netflix

Uitvinder Flint is niet erg succesvol. Maar nadat in zijn vissersdorpje door een recessie niets anders meer te eten is dan sardientjes wordt hij de held als hij een machine uitvindt die water verandert in voedsel. En als die machine in een wolkenpartij belandt regent het voedsel: pizza's, snoepjes en spaghetti met gehaktballen. Maar dan gaat het mis en valt er wel erg veel voedsel uit de hemel. Leuke animatiefilm van de makers van o.a. The Lego Movie en Into the Spider-Verse. In de Amerikaanse versie spraken onder andere cult-acteur Bruce Campbell en Mr. T de stemmen in. In 2013 kwam er een niet onaardig vervolg, dat ook op Netflix te zien is. 

Voetbal is alles voor de jonge Remco (Yannick van de Velde). Hij bereidt zich, samen met zijn langs de lijn schreeuwende vader (Thomas Acda), voor op een toekomst in Oranje. Maar dan slaat het noodlot toe. Scenarist Frank Ketelaar liet zich onder andere inspireren door de levens van Johan Cruijff en Marco van Basten. Regisseur Joram Lürsen maakte er een overtuigende familiefilm van, met warme psychologie en mooie, realistisch geënsceneerde voetbalscènes. Het resultaat is behalve coming of age-film ook een prettige tearjerker over rouwverwerking en een bijzondere vader-zoon relatie.

Heks-in-opleiding Kiki verlaat op dertienjarige leeftijd haar ouderlijk huis – zoals de traditie voorschrijft – en belandt in het havenstadje Koriko. Nieuwe vrienden maken blijkt behoorlijk lastig te zijn, maar samen met haar praatgrage kat vindt ze al wel snel onderdak in een schattig bakkerijtje. Vliegend op haar bezemsteel begint ze een bezorgservice en beleeft ze de nodige avonturen. Humoristisch sprookje van de fameuze Japanse animatiestudio Ghibli, vol hartverwarmende scènes, vrolijke liedjes en prachtige observaties over eenzaamheid, geloven in jezelf en opgroeien. Regisseur Hayao Miyazaki baseerde Koriko onder meer op de Zweedse steden Stockholm en Visby.

Het vijfjarige jongetje Sosuke sluit vriendschap met een goudvis met mensengezicht uit de zee, hij noemt haar Ponyo. Ze verandert in een meisje, maar wordt dan weer naar zee gehaald door haar vader, een wrokkige tovenaar, die de mensenwereld vaarwel heeft gezegd. Maar Ponyo wil terug naar Sosuke. Alweer een betoverend mooie, met de hand gemaakte animatiefilm van de Japanse meester Miyazaki. Net als in zijn andere werk toont hij zijn enorme vakmanschap tot in de kleinste details, maar wat vooral opvalt zijn de overdonderend schattige centrale personages. Aanbevolen voor alle leeftijden.

'Hé, heb je het tegen mij?!' De 'eerste Nederlandse gangsterfilm voor kinderen' begint sterk met de verhollandsing van een van de befaamdste oneliners uit de Amerikaanse filmgeschiedenis. Puber Rik Boskamp meet zichzelf en zijn onhandige vader Paul na hun verhuizing een nieuw imago aan als de maffiose Boskampi's, om pestkoppen af te schrikken. Regisseur Arne Toonen vermengt elementen uit zijn actiekomedie Black Out en kinderfilm Dik Trom tot een vrolijk, geestig geheel, vol verwijzingen naar klassieke misdaadfilms. Dat de verwikkelingen op den duur wat repetitief worden, is overkomelijk.

Internationaal is Hayao Miyazaki ('de Japanse Walt Disney') vooral bekend van dromerige sprookjes met ondoorgrondelijke plots, zoals Spirited Away en Howl's Moving Castle (zie verderop in deze lijst), maar dit oudere avonturenverhaal is relatief makkelijk te volgen. Het luchtkasteel uit de titel staat op het zwevende eiland Laputa, een verzinsel uit Jonathan Swifts Gullivers Reizen, waar nu naar wordt gezocht door een jongen en een meisje met een magische zweefsteen. Gezinsvriendelijk spektakel, betoverende beelden en prachtig vormgegeven science fiction-verzinsels.

Goedaardige Franse animatiefilm naar de boeken van Gabrielle Vincent, over de ongemakkelijke vriendschap tussen een onhandige beer en een kordaat muisje. Ze leven in een wereld waarin muizen en beren op afstand van elkaar horen te blijven. Getekend in zachte kleuren en lijnen, in een stijl die op een tot leven gewekt prentenboek lijkt, bleek Ernest et Célestine een hit: de film van de makers van Panique au Village werd veelvuldig bekroond, met onder meer de Cinekid Award, een César en een Oscarnominatie.

De kans is groot dat je Klaus vanaf nu ieder jaar in december (met je kinderen) kijkt. Vanaf het eerste moment voelt het als een kerstklassieker, ook vanwege de animatiestijl die doet denken aan de handgetekende stijl van vroeger. Klaus gaat over Jesper, een rijkeluiszoontje die door zijn vader naar een afgelegen dorp wordt gestuurd om het postkantoor te runnen. De locals zijn echter te druk met hun eeuwenlange vete om post te versturen. Pas als Jesper een oude, bebaarde timmerman in het bos ontdekt, met een schuur vol speelgoed, weet hij het tij te keren.

Ontroerende documentaire over filmmaker Craig Foster, die tijdens een burn-out terugkeert naar zijn jeugdliefde: duiken in de ijskoude onderwaterbossen van Zuid-Afrika. Op een dag stuit hij op een nieuwsgierige octopus, die voorzichtig toenadering zoekt en hem uiteindelijk mee op sleeptouw neemt in een mysterieuze wereld. De onderwaterbeelden zijn ronduit betoverend, Foster vertelt openhartig en zichtbaar geëmotioneerd over zijn band met het dier en ondertussen wordt ook nog eens de complexiteit van het ecosysteem helder uitgelegd. Hartverwarmend en inspirerend.

De jonge Elmer verhuist tijdens de Grote Depressie noodgedwongen met zijn moeder van het vredige platteland naar Levenloos Stad. Die plek doet zijn naam eer aan; het regent er, iedereen is chagrijnig en zijn moeder kan geen werk vinden. Wanneer Elmer van een pratende kat hoort dat er ergens op een eiland een draak gevangen zit die al je wensen uit laat komen, twijfelt hij dan ook geen moment om meteen per walvis naar Wild Eiland te varen. In deze aandoenlijke Netflixanimatie (en boekverfilming) van de regisseur van The Breadwinner is elke scène een kleurrijk kunstwerkje.

Verrassend: een vrolijke DreamWorks-animatiefilm voor het hele gezin, geschreven door Charlie Kaufman, scenarist van eigenzinnige films als Adaptation en Eternal Sunshine of the Spotless Mind. De plot is gebaseerd op een prentenboek van Emma Yarlett, maar de ontregelende vertelvorm en existentiële thema’s zijn vintage Kaufman. Hoofdpersoon Orion is een joch van een jaar of elf dat extreem bang is in het donker. Op een nacht wordt hij bezocht door Donker zelf, die hem ook voorstelt aan collega’s als Slaap, Droom en Stilte. In visueel opzicht niet al te opmerkelijk, maar inhoudelijk prachtig.

Volgens de Japanse folklore zijn wasbeerhonden (tanuki) ondeugende wezens die in staat zijn om van gedaante te wisselen. Zo kunnen ze in levenloze objecten veranderen, of zich voordoen als mensen. In deze wonderlijke, hilarische en vooral ook boze animatiefilm van Studio Ghibli-oprichter Isao Takahata (The Tale of the Princess Kaguya) vechten de dieren voor de bescherming van hun leefgebied, dat bedreigd wordt door grootschalige bouwprojecten. Zo plegen ze onder meer aanslagen op bouwvakkers — met behulp van hun magische scrotums — en proberen ze omwonenden angst aan te jagen door zich voor te doen als geesten.

Een kameleon met acteeraspiraties raakt per ongeluk verzeild in de woestijn. In een stoffig westernstadje bemerkt hij dat er een ernstig watertekort heerst. En omdat de bewoners denken dat hij een hele piet is hopen ze dat hij misschien kan helpen. Geestige animatiefilm, hommage aan en persiflage op het westerngenre. De personages zijn geweldig leuk, de dialogen scherp en puntig. Ook leuk: de handeling wordt toegelicht door een Mariachi-orkestje van nogal morbide uiltjes. Kwalitatief hoogwaardig vermaak voor jong en oud. Oscar voor beste animatiefilm.

De inmiddels klassieke animatiefilm My Neighbor Totoro betekende de internationale doorbraak voor Studio Ghibli-oprichter Hayao Miyazaki, een van de beste en bekendste Japanse anime-regisseurs, die later een Oscar zou winnen voor Spirited Away (2001). In tegenstelling tot modernere anime is deze nog geheel met de hand getekend, beeldje voor beeldje, veelal door de meester zelf. Het verhaal gaat over twee meisjes die naar het platteland verhuizen om dichter bij hun moeder in het ziekenhuis te kunnen zijn en de geesten, Totoro's genaamd, in het nabijgelegen bos ontdekken. In de hele film komt geen slechterik voor.

Voor dat heerlijke kerstgevoel zit je bij Richard Curtis, schrijver van onder andere Love Actually, vaak wel goed. Samen met debuterend regisseur Simon Otto maakte hij voor Netflix deze animatiefilm, waarin de bewoners van het kleine kuststadje Wellington-on-Sea te maken krijgen met een hevige sneeuwstorm die al hun plannen voor de feestdagen omver schopt. Net als in Love Actually worden er verschillende verhaallijnen gevolgd die uiteindelijk mooi samenkomen, er is en modernere versie van de kerstvoorstelling én je zit als kijker te juichen voor opbloeiende kalverliefde. Daardoor is deze kerstfilm bepaald niet origineel, maar wel hartverwarmend en perfect voor de koude winterdagen.

Briljante animatiefilm van producenten Phil Lord en Christopher Miller, het gouden duo dat eerder verantwoordelijk was voor The Lego Movie (2014) en Spider-Man: Into the Spider-Verse (2018). Dit hilarische avontuur over een dysfunctioneel gezin dat de robotapocalypse moet zien te overleven heeft vooral veel gemeen met die laatste film: de animatiestijl is vernieuwend en radicaal, de humor absurdistisch en de helden van het verhaal zijn buitenbeentjes die ondanks al hun beperkingen boven komen drijven. Het slot is misschien wat sentimenteel, maar de weg ernaartoe is onvergetelijk.

De Noorse regisseur Peder Norlund won de publieksprijs op het Cinekid filmfestival van 2003 voor zijn spannende kinderfilm Ulvesommer ('Wolfzomer'). De twaalfjarige Kim probeert tijdens de vakantie van moeder de berg te beklimmen waarop haar vader ooit het leven liet. Ze valt en vindt gewond beschutting in een spelonk, die al bezet blijkt te zijn door een moederwolf. De interactie tussen dier en kind is geweldig echt. Norlund deed er dan ook alles aan om geschikte kandidaten te vinden. Hoofdrolspeler Braathen: 'Het was helemaal te gek om met een wolf te acteren. Ik was niet bang omdat ik thuis een Ierse wolfshond heb.'

De verwachtingen waren hooggespannen toen Paddington-regisseur Paul King aankondigde een film te gaan maken over Willy Wonka, de knotsgekke chocolatier uit Roald Dahls populaire kinderboek Sjakie en de chocoladefabriek. De twee verfilmingen – uit 1971 en 2005 – groeiden uit tot popculturele iconen met elk veel fans. Die kunnen opgelucht ademhalen, want Wonka is een waardige toevoeging aan het verhaal. De ontstaansgeschiedenis van Wonka’s chocolade-imperium wordt verteld met veel oog voor detail, vrolijk gezang en gevatte humor. Timothée Chalamets vertolking van de goeiige chocolatier is minder cynisch dan die van voorgangers Gene Wilder en Johnny Depp, maar bevat nog altijd de charme en speelse naïviteit die het personage zo onvergetelijk maken.

Het leven van de onbevreesde zeemonsterjager Jacob Holland staat op z’n kop als hij de jonge Maisie, zijn grootste fan, als verstekeling op zijn schip vindt. Babysitten en achter monsters aan zitten, werkt namelijk niet echt samen. Toch is het Maisie die Jacob in dit epische zeeavontuur laat twijfelen aan het leven dat hij altijd gekend heeft. Voor volwassenen is Het zeebeest met twee uur een lange zit en niet echt vernieuwend, maar kinderen zullen tijdens deze animatiefilm van Netflix en regisseur Chris Williams (Big Hero 6, Vaiana) op het puntje van hun stoel zitten.

De piepkleine Arrietty en haar ouders wonen onder de vloer in een huis waar echte mensen leven. Ze voeden zich met een 'geleend' suikerklontje hier, een theeblaadje daar. Alles verandert wanneer Arrietty in de bovengrondse wereld wordt gezien door een jongen. Fraai gemaakte animatiefilm uit de vermaarde Ghibli studio; oprichter en meesteranimator Hayao Miyazaki (Spirited Away) liet de regie dit keer over aan debutant Yonebayashi, die verdienstelijk werk afleverde en de soundtrack liet maken door de Franse Cécile Corbel. De film was een grote hit in eigen land.

Japanse animatiegrootmeester Hayao Miyazaki (1941) leek in 2013 zijn imposante oeuvre passend af te sluiten met het weemoedige The Wind Rises. Het gepensioneerde bestaan bleek echter toch niet aan hem besteed en dus keerde hij terug naar de tekentafel voor dit semi-autobiografische sprookje voor volwassenen, over een jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn moeder verliest, naar het platteland verhuist en vervolgens een magische (en duistere) wereld vol pratende dieren ontdekt. Typisch Miyazaki, en verrassen doet The Boy and the Heron dan ook maar zelden, maar de animatie is wonderschoon en de boodschap over verlies en rouw ontroert.

Na de klassieke Disneyfilm uit 1940 verschenen er nog veel meer verfilmingen van Carlo Collodi’s klassieke kinderboek De avonturen van Pinokkio, maar deze wonderlijke stop-motionfilm van Mexicaan Guillermo del Toro is de enige die minstens zo goed is. Del Toro mengt de grimmigheid van het boek met het sentiment van Disney en voegt daar allerlei persoonlijke stokpaardjes aan toe. Het verhaal over de levende marionet is verplaatst naar de jaren dertig, als Italië in de greep is van het fascisme. In die setting krijgt Pinocchio’s opstandigheid een heel andere lading. Meesterlijk ontworpen en uitgevoerd. Bekroond met de Oscar voor beste animatiefilm.

Sprookje over een schuchter, achttienjarig meisje dat door een heks in een oud vrouwtje wordt veranderd. Onverschrokken trekt zij de natuur in om haar oude gedaante terug te krijgen en de wereld van de ondergang te redden. Howl's Moving Castle is een vrije verfilming van het gelijknamige boek van de Britse fantasyschrijver Diana Wynne Jones. Animatiegrootheid Hayao Miyazaki maakte er een meeslepende film van. Een beetje Faust en een beetje Alice in Wonderland, vol fraaie details en wonderbaarlijke transformaties. Topvertier voor jong en oud.

Veel familie-animatiefilms spelen zich af in een maatschappij die demoniseert wat anders is en afwijst wat onbegrijpelijk is. Fantasyfilm Nimona, gebaseerd op de gelijknamige webcomic over een held die vriendschap sluit met het monster dat hij gezworen heeft te vernietigen, is een frisse toevoeging aan dit genre. Dat komt deels door het strakke scenario, de speelse animatie en het toegewijde stemacteerwerk (vooral van Chloë Grace Moretz als gedaanteverwisselaar Nimona), maar het indrukwekkendst is de expliciete omarming van wat in dit soort films vaak connotatie blijft: de queer thematiek. Monsters en schurken zijn bekende metaforen voor queerheid; Nimona is geen mens en kan daarom niet trans genoemd worden, maar haar bestaan is duidelijk een allegorie voor de trans-ervaring.

Fantastische animatiefilm van Hayao Miyazaki, de tekenmeester en regisseur van het mythische animatie-epos Princess Mononoke (1997). Spirited Away opent met een familie-uitje dat strandt in een verlaten pretpark waar de ouders van de tienjarige Chihiro prompt veranderen in enorme varkens. Het park blijkt een rustplek voor allerhande goden en geesten die hun tijd tussen de mensen achter de rug hebben. Chihiro leert de absurde regels van haar nieuwe, op wankel kapitalistische leest geschoeide wereld - samen met vriendje Haku - en transformeert van een doorsnee verwend meisje in een zelfverzekerde heldin. Best bezochte animatiefilm in thuisland Japan. Winnaar van een Gouden Beer en een Oscar.

Sinds 1990 zijn er verschillende pogingen gedaan om de comics over de vier Ninja Turtles naar het grote doek te vertalen. Dat bleken toch vooral actiefilms voor een breed tienerpubliek, waarin de Turtles werden gespeeld door mannen in de groene pakken. De makers van Mutant Mayhem gooien het over een andere boeg: in nostalgisch ogende, losjes ingetekende 2D en 3D animatie, zien we hoe de vier schildpadjes muteerden en opgroeiden, met rat Splinter als vaderfiguur. Zeer de moeite waard, alleen al voor de unieke visuele stijl.

Sherlock Holmes heeft een pittig tienerzusje, dat ook zeer bedreven is in het oplossen van ingewikkelde misdaden. Dat is het even simpele als doeltreffende concept van The Enola Holmes Mysteries, een reeks young adult-romans van de Amerikaanse schrijfster Nancy Springer. In deze Netflix-verfilming van het eerste deel gaat de heldin op zoek naar haar vermiste moeder én moet ze een jonge markies beschermen tegen een moordenaar. Het verhaal is soms wat rommelig en politiek correct, maar charmante hoofdrolspeelster Millie Bobby Brown (Eleven in Stranger Things) kan het uitstekend dragen. Leuke, vlotte familiefilm, beetje eng nog voor de jongsten. Ook het vermakelijke tweede deel staat op Netflix.

Verfrissend: een film voor een breed publiek, gesitueerd in Afrika, met alleen maar donkere acteurs. Dit regiedebuut van de Nigeriaans-Britse acteur Chiwetel Ejiofor (12 Years a Slave) is gebaseerd op de gelijknamige, autobiografische roman van William Kamkwamba. Het verhaal, over een puber uit Malawi die een plan bedenkt om zijn dorp te redden van de hongerdood, wordt geduldig en zonder opsmuk verteld, met alle ruimte voor de sympathieke, overtuigend gespeelde personages. Het slot wordt al min of meer verklapt in de titel, maar is evengoed hartverwarmend.

Terwijl hij probeert een paar kinderen uit zijn dorp te redden van een dol geworden, monsterlijk zwijn raakt de jonge Ashitaka besmet met een geheimzinnige ziekte. Op zoek naar genezing belandt hij midden in de strijd tussen een geheimzinnige prinses en een geïndustrialiseerde gemeenschap. Een oorlog waarin boswezens het opnemen tegen vuurwapens. Dit prachtige, ambachtelijk gemaakte eco-sprookje is misschien wel Miyazaki's beste film, beter nog dan het Oscarwinnende Spirited Away (2001), vanwege de fijne, niet drammerige boodschap, het meeslepende verhaal en niet in de laatste plaats vanwege alle levensechte, boeiende personages.