De Ranchi Baby’s: waar zijn ze nu?

Het repatriantenschip de SS Ranchi liep op 25 september 1950 binnen in de haven van Amsterdam. Aan boord waren 37 mensen meer dan toen het vertrok uit de haven van Tanjung Priok op Java. Dat kwam omdat er tijdens de vier weken durende reis 35 vrouwen waren bevallen. Het schip was speciaal ingericht als ‘babyschip’, met extra medische zorg voor de zwangere vrouwen aan boord. Een deel van de baby’s werd vernoemd naar het schip: Rennie, Ranchis of Ranchita. En in hun paspoort stond geen geboorteplaats, maar een coördinaat.

Radiomaker Joost Wilgenhof raakte gefascineerd door de Ranchi en deed twee jaar lang onderzoek naar de opvarenden. Hij ging op zoek naar de Ranchi-baby’s, richtte een tentoonstelling in en maakte uiteindelijk ook een podcast voor de NTR, die vanaf 4 oktober te beluisteren is.

Natuurlijk waren de jonge ouders op het schip blij dat ze met een gezonde baby voet konden zetten op Nederlandse bodem, maar het verhaal gaat zeker niet alleen over jong geluk. De meeste volwassenen op het schip waren KNIL-militairen en hun families. Zij moesten Indonesië na de onafhankelijkheid zo snel mogelijk verlaten. Ze worstelden met oorlogstrauma’s en kwamen terecht in een land waar ze zich lang niet altijd welkom voelden.

Begin dit jaar werd het lijvige rapport Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950 gepresenteerd. Daarin concluderen de onderzoekers dat de Nederlandse krijgsmacht veelvuldig en structureel extreem geweld gebruikte in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Esther Captain is een van de auteurs van het rapport en werkte ook aan de podcast mee. Zij zet de interviews met de Ranchi-baby’s in historisch perspectief.

Aan hun verschillende verhalen is goed te horen hoe ver de ervaringen en opvattingen van mensen met een Indisch verleden uiteenlopen. Zo wil Martin graag over zijn vader praten, omdat hij hem ziet als een held. Maar Chris vindt zijn vader juist een moordenaar en heeft weinig respect voor hem, ook omdat hij zich ontpopte als een alcoholist met losse handjes. Zo geeft de podcast een mooie aanvulling op het nog steeds actuele gesprek over het Indonesische verleden. Naast de zes afleveringen verschijnt een korte film en zijn er Ranchi-evenementen in het land.