Gebruidnapt

‘Pak de bruid!’ Gillend en lachend ravotten de twaalfjarige Di en haar vriendinnen door de mistige rijstvelden. ‘Hoe durf je mijn zus voor mijn neus te ontvoeren!’ roept Di uit. Later spelen de kinderen dat de bruid haar moeder omhelst, die dan zegt: ‘Dag kind, pas goed op en wees gelukkig. We komen gauw bij jou en je nieuwe familie op bezoek.’

Dit rollenspel tussen giechelende kinderen komt niet uit de lucht vallen. Bridenapping wordt de ontvoering die ze naspelen genoemd en het is traditie bij hun volk: de Hmong, een etnische minderheid in het noorden van Vietnam. Tijdens hun Lentefeest is het niet ongebruikelijk dat een jongen een meisje ontvoert naar zijn ouderlijk huis, waarna beide families tot een huwelijksovereenkomst komen voor de kinderen. Want ja, zo jong zijn bruid en bruidegom: tieners nog. Zo was Di’s zus La veertien jaar toen ze na zo’n bruidontvoering trouwde. Haar zus Di is de hoofdpersoon in de Vietnamese documentaire Children of the Mist: aan het begin van de film is Di twaalf, aan het einde zestien. 

We zien hoe de eigenzinnige Di op school andere waarden meekrijgt dan thuis. Haar leraren dragen de Vietnamese wet uit, die trouwen onder de achttien jaar verbiedt. Geen wonder dat Di haar toevlucht zoekt op school als ze tot haar schrik dreigt te moeten trouwen met Vang: een jongen met wie ze een beetje flirtte op Facebook en die haar op het Lentefeest mee naar huis nam, maar waar ze niks meer van moet hebben.

Zo laat Children of the Mist – vorig jaar op het Idfa bekroond met de prijs voor beste regie – mooi zien hoe bij de Hmong traditie en moderniteit op verschillende vlakken met elkaar botsen. Zonder de Hmong weg te zetten als ‘achterlijk’; ook de mooie kanten van deze cultuur komen naar voren. En hoe kwetsbaar ook, de Hmong-tienermeisjes zijn zeker geen passieve slachtoffers, evenmin als hun moeders. Er wordt onderling veel gegrapt, gescholden en (iets te veel) rijstwijn gedronken.

De jonge regisseur Ha Le Diem verbleef drie jaar in het afgelegen bergdorpje bij de familie van Di. Dat zie je terug in de intimiteit van veel scènes en in de openheid van de ontroerende Di. Het verklaart ook waarom Ha Le Diem zich bepaald niet opstelt als een fly on the wall. Sterker nog, ze deinst er niet voor terug om fysiek in te grijpen wanneer haar hoofdpersoon daadwerkelijk dreigt te worden opgeëist door haar potentiële schoonfamilie. En gelukkig maar, want tegen die tijd zit je als kijker allang te schreeuwen naar het scherm.