Dramaserie Laura H.: ‘Dit verhaal gaat over iemand die echt gezien wil worden’

In 2016 verscheen er op de tv-zender Kurdistan24 een video met daarin een jonge Nederlandse vrouw die beweerde ontsnapt te zijn uit het kalifaat. Sindsdien is het verhaal van Laura H. vele malen verteld. Het meisje groeide op in een doorsnee gezin in Zoetermeer, maar doordat haar jongere broertje ernstig ziek was, kreeg zij soms weinig aandacht. Na allerlei nare ervaringen met jongens werd ze op haar zestiende voor het eerst moeder. Ze zocht houvast bij het islamitische geloof en begon een relatie met de Nederlands-Palestijnse Ibrahim, maar hij mishandelde haar. Toch besloot ze, nog maar drie maanden na de geboorte van hun zoon, met hem mee te gaan naar Syrië, waar Ibrahim zich aansloot bij IS. Hier maakte Laura allerlei verschrikkingen mee voordat ze samen met haar kinderen wist te ontkomen. Van haar man werd nooit meer iets vernomen.

Laura’s terugkeer naar Nederland en de rechtszaak tegen haar als terreurverdachte werden met veel belangstelling gevolgd door de media. In 2018 schreef journalist Thomas Rueb een spannende bestseller over haar verhaal. In datzelfde jaar verscheen er ook een podcast van Audiocollectief Schik, in 2022 volgde een theatervoorstelling en nu is er de zesdelige televisieserie Laura H. Het is een coproductie van VPRO, Human en VRT en daarom heeft de reeks een Nederlandse en een Vlaamse regisseur: Flynn von Kleist en Kadir Ferati Balci namen allebei drie afleveringen voor hun rekening. We videobelden met hen.

‘Mijn interesse voor het project werd gewekt toen ik het boek van Thomas Rueb las,’ vertelt Von Kleist. ‘Het is een heel rijk verhaal: een familiedrama en een oorlogsgeschiedenis. Er zit veel tragiek in, maar er zijn ook grappige elementen. Het is erg veelzijdig en Laura is een eindeloos fascinerend personage.’

‘Ik heb het nieuws over Laura destijds op de voet gevolgd, ook in België was ze veel in de media,’ zegt zijn Vlaamse collega Balci. ‘Het intrigeerde me zeer, ook omdat ik zelf een moslimachtergrond heb. Er waren twee redenen waarom ik deze serie graag wilde regisseren. Ten eerste heb ik zelf een dochter, en ik vroeg me af wat ik zou doen als zij bij een terreurgroep of een sekte zou belanden. Hoever zou ik gaan om haar daar weg te krijgen? Heel ver, denk ik. En de tweede insteek was: ik ben zelf Ibrahim geweest, ik herken die jongen. Omdat ik een Turkse achtergrond had en in België woonde, moest ik ook steeds opboksen tegen vooroordelen. Altijd had ik het gevoel: ik zal toch nooit goed genoeg zijn voor deze maatschappij. Wat doe je dan? Je gaat extremen opzoeken. En dan wordt het gevaarlijk. Rond mijn zestiende had ik ook een tamelijk grote identiteitscrisis. Ik kwam in een fase terecht waarin ik vijf keer per dag ging bidden en de Koran begon te lezen. Als ik toen de verkeerde mensen tegengekomen was, zou ik zeer gemakkelijk te beïnvloeden zijn geweest.’

‘Ik heb me op dit project gesmeten zoals ik mij op alle projecten smijt,’ vervolgt de regisseur. ‘Vanuit passie, vanuit liefde, vanuit het filmmetier en vanuit de personages. Maar ik denk dat het voor dit verhaal ook belangrijk was dat er iemand met mijn ervaring en achtergrond op het project zat.’

De serie zit vol actie, maar de diepere drijfveren van Laura zijn eigenlijk waar het om draait. ‘Het verhaal gaat wat mij betreft over iemand die echt gezien wil worden,’ stelt Von Kleist. ‘In die zoektocht besluit Laura dat Ibrahim de persoon is die haar ziet en dat alles in dienst moet staan van bij hem blijven en een gezin met hem vormen. Mede door haar intelligentie is ze bereid heel ver te gaan om dit voor elkaar te krijgen. Na verloop van tijd moet ze de consequenties echter onder ogen zien, met name wat het haar kinderen heeft gekost. Mijn eigen kinderen hadden ten tijde van de opnames dezelfde leeftijd als die van Laura toen ze dit allemaal meemaakten. Dat vond ik wel een van de lastigste dingen, die impact is maar moeilijk te relativeren.’

Naast Laura is de belangrijkste hoofdpersoon haar vader Eric, die alles op alles zet om zijn dochter terug te halen naar Nederland. Balci: ‘Voor mij is deze serie een verhaal over de onvoorwaardelijke liefde van een vader voor zijn kind. Ze had ook bij een sekte kunnen gaan, of bij een extremistische katholieke orde of een ultraorthodoxe joodse beweging. Die radicalisering is belangrijk, maar het gaat voor mij vooral over twee mensen: de vader en de dochter.’

De echte Laura heeft de set van de serie bezocht, maar de Vlaamse regisseur besloot dat hij haar liever niet wilde ontmoeten. ‘Ik heb uit beleefdheid wel heel kort gedag gezegd, maar ik ben niet met haar in gesprek gegaan. Ik wilde het verhaal over Laura vertellen dat ik in mijn hoofd had en niet plotseling minder neutraal worden omdat ze zo vriendelijk overkwam. Ik wilde me niet laten beïnvloeden. Daarom heb ik het boek ook niet gelezen.’

Zijn Nederlandse collega Von Kleist las het boek dus wel en hij sprak ook met de echte Laura, net als hoofdrolspeelster Smith. ‘Ik vond het wel een verrijking om haar op een van de draaidagen even te ontmoeten tijdens de lunch,’ zegt hij. ‘Ze was onopvallender dan ik had verwacht, subtieler. Dat vond ik ook wel weer kloppen, want het is iemand die eigenlijk heel onzichtbaar haar keuzes heeft gemaakt. Ze bleek wel heel open en vrolijk, ze had een sprankelende energie die ik heel prettig vond.’