Ben je op jezelf aangewezen? Je bent niet de enige. Boeken over 'einzelgängers', 'lone wolves' en andere eenzaten.
Ben je op jezelf aangewezen omdat je ziek in bed ligt en niemand bij je in de buurt durft te komen? Omdat repatriëring vanuit Marokko nog steeds niet is geregeld?
Omdat de (klein)kinderen niet langs mogen komen? Of ben je van nature gewoon het liefst alleen? Je bent niet de enige. Een lijstje einzelgängers, lone wolves en andere eenzaten.
Djoeke van ’t Hull is niet de eerste eenzame sukkelaar die Anton Valens opvoert. Het in welluidende, licht ironische zinnen vatten van het absurdistische geploeter van dergelijke antihelden is een specialiteit van het huis, die makkelijk sleets zou kunnen worden. Maar met Chalet 152 (Atlas Contact) levert het toch weer een zeer amusante roman op.
Met Djoeke die uit financiële nood een huisje op vakantiepark ’t Ezeltje betrekt. Die, wanneer hij voor sociaal contact vrijwilligerswerk gaat doen, in zijn eentje alle lantaarnpalen op het enorme terrein moet schilderen. En die minnaar en soort-van-volgeling wordt van Audrey d’Audretsch, een kunstenares annex sjamane, die vollemaansrituelen in duinpannen organiseert en met een mysterieus plantenbrouwseltje de ‘blokkades’ van chaletbewoners opheft. Met hallucinante gevolgen.
Die vrouw moet weg, denkt de enigszins mensenschuwe verteller van Geestman (Atlas Contact). Die vrouw is een internetdate met foute schoenen die na een blik op zijn grote boekenkast zegt zelf ook graag ‘met haar neus in de boeken’ te zitten. De nieuwe roman van A.H.J. Dautzenberg begint bedrieglijk conventioneel, maar bij deze schrijver ben je als lezer voortdurend op je hoede.
Welk spel speelt hij dit keer? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Wat op deze ongemakkelijke date volgt, is een surrealistische trip die je niet moet willen doorgronden maar simpelweg moet ondergaan. Dautzenberg doet geen concessies aan zijn lezers, maar sleept ze wel mee naar alle krochten van zijn getormenteerde geest. En hij schrijft geweldig.
Als Gilles Speksneijder ergens een schroefje ontwaart, wordt hij bevangen door redeloze angst. Welk apparaat heeft dat schroefje verloren en wat zijn de gevolgen? ‘…verborgen in een of ander keukenapparaat had een schroefloos, verweesd gat het voorzien op hun rustig slapende geluk.’ Een zin om te zoenen, zoals er in De vlucht van Gilles Speksneijder (De Bezige Bij) talloze staan.
Wat een weergaloze stilist is M.M. Schoenmakers, wat een ontregelend, geweldig boek is dit. De fletse Gilles wordt op zijn werk benoemd tot assistent van de Algemeen Verhuiscoördinator en moet toezien op de verhuizing naar het nieuwe pand. Wat begint als kostelijke kantoorroman ontaardt in een persoonlijk drama dat ondanks het absurdistische karakter toch weet te ontroeren.
Eenzame veertiger Sonja, vertaalster van thrillers, neemt rijles om zo het stadsgewoel van Kopenhagen te kunnen ontvluchten. Ze verlangt naar de rust en stilte van het platteland waar ze opgroeide. De Deense Dorthe Nors bewijst met de korte roman Spiegel spiegel schouder (Podium) haar unieke stem: droogkomisch maar niet lollig, gevoelig maar niet larmoyant.
Het hoofd van Sonja is, zoals elk menselijk hoofd, een wirwar van gevoelens en gedachten die meestal niks met elkaar te maken hebben. Terwijl Sonja rijles krijgt, zich laat masseren of thee drinkt met een vriendin, denkt ze aan onweer, Bonnie Raitt, een oude liefde met een hoofd als een halloweenpompoen en ratten die bij te veel regen uit het riool komen.
Wat is dat toch met die Ieren? Hoe kan zo’n klein land zoveel goeie schrijvers produceren? Nederlandse lezers hebben nog maar net Colm Toibín ontdekt of er dient zich alweer een nieuwe ster aan: Mary Costello.
Haar roman Academy Street (Hollands Diep) vertelt in tweehonderd pagina’s prachtig proza het levensverhaal van Tess, die opgroeit op een grote boerderij in West-Ierland en als jonge verpleegster naar New York emigreert waar ze net zo eenzaam is als ze als kind was.
Tess leeft geen opmerkelijk leven, passanten zien niets meer dan een wat mensenschuw muurbloempje, maar wij weten wat er in dat verlegen meisje omgaat. Tess verlangt naar liefde maar voelt zich bij niemand op haar gemak. Geen onbekend thema maar zeldzaam prachtig verwoord.
Een vrouw zegt baan, huur en bankrekening op en wordt nachtwaker in een verpakkingsfabriek, waar ze ook haar intrek neemt. Op de bewakingscamera’s valt weinig te zien, maar met luttele waarnemingen weten haar fantasie en associatievermogen wel raad. Bij de fabriek zou een wolf zijn waargenomen, waarna de angst toeslaat en rare maatregelen volgen. Ook blijkt eerder bij de fabriek een man uit het landingsgestel van een vliegtuig te zijn gevallen.
Met lijstjes, tekeningen, foto’s en haar ‘universele encyclopedie’ probeert de vrouw greep op de feiten te krijgen. Hier is alles nog mogelijk (Wereldbibliotheek), de debuutroman van Gianna Molinari, gaat over waarnemen en gezien worden, binnen en buiten, en sticht heilzame verwarring.