Het was dinsdagavond kwart voor acht en een van de laatste dagen van oktober in het roemruchte stervensjaar van de gulden, dat schitterende, harde betaalmiddel met zijn waaier van kleurige biljetten als de staart van een paradijsvogel, dat met goedvinden van de kroon door de directeur van De Nederlandsche Bank verkwanseld werd voor een grauwe eenheidsmunt waar er al zoveel van zijn en die de 'euro' wordt genoemd.
Met deze zin heeft Anton Valens de Tzum-prijs 2013 gewonnen. De zin is afkomstig uit Het boek Ont, zijn roman over de sociaal ietwat onhandige Isebrand Schut en zijn zelfhulpgroep Man & Post. Naast een bokaal ontvangt de schrijver het symbolische bedrag van 68 euro. Immers, het aantal woorden bepaalt bij de Tzum-prijs de hoogte van het prijzengeld.
Volgens de jury, die uit redactieleden van de literaire website Tzum bestaat, viel de keuze op deze zin omdat 'hij in mineur begint en eindigt, maar in het midden een lofzang bevat'. Daarbij telt de zin een paar mooie tegenstellingen: 'het beeld met zijn waaier van kleurige biljetten als de staart van een paradijsvogel contrasteert mooi met het herfstachtige begin en de grauwe eenheidsmunt aan het einde van de regel.'
Niet eerder werd een beginzin van een boek bekroond. De prijs voor de mooiste zin in verhalend proza ging in de vorige drie edities naar L.H. Wiener (2012), Peter Buwalda (2011) en Tom Lanoye (2010). Wiener kreeg vorig jaar een recordbedrag van 99 euro uitgekeerd voor zijn winnende zin uit Shanghai Massage.
Deze zomer sprak Tjitske Mussche met Anton Valens over de tot standkoming van Het boek Ont. Ze trof hem op zijn volkstuin, de plek waar hij vele uren tuinierde met de redacteur van zijn eerste drie boeken, de onlangs overleden Jaap Jansen.
De beginzin was meteen raak. Het heeft Anton Valens de Tzum-prijs 2013 opgeleverd. Met de winnende zin uit 'Het boek Ont' krijgt hij maar liefst 68 euro uitgekeerd, evenveel euro's als woorden in de zin.