Seks verdwijnt uit de literatuur, stelde literatuurcriticus Joost de Vries onlangs in zijn essay 'Eén string maakt nog geen zomer'. Is de huidige generatie schrijvers inderdaad terughoudend als het op seksscènes aankomt? De Avonden onderzoekt het de komende week in 'Seks… geen kunst!'

De Groene Amsterdammer wijdde eind januari een themanummer aan de nieuwe preutsheid. In zijn verhandeling refereert Joost de Vries aan The Naked and the Conflicted, een essay van de Amerikaanse schrijfster Katie Roiphe. Daarin beschrijft Roiphe hoe Amerikaanse schrijvers als Philip Roth, John Updike, Norman Mailer en Saul Bellow herhaaldelijk en decennialang seksscènes in hun boeken opvoerden. Handelingen die bovendien zeer expliciet werden beschreven. Een halve eeuw later is er een nieuwe generatie schrijvers (Roiphe haalt Dave Eggers, Benjamin Kunkel en Jonathan Safran Foer aan als voorbeelden) die zich nog amper aan een seksscène durft te wagen. Als er al één beschreven wordt, schrijft Roiphe, dan gebeurt dat op een kinderlijk onschuldige manier. Er is eerder sprake van knuffelen, dan van neuken. Handelingen die dus in verhullende termen zijn opgeschreven. Volgens Roiphe zijn jongere schrijvers tegenwoordig zo extreem zelfbewust, dat ze zich moeilijk kunnen overgeven aan zoiets 'zelfbewustzijnloos' als seks.

In zijn essay laat De Vries de stelling van Roiphe op de Nederlandse fictie los. In de oeuvres van jonge schrijvers als Franca Treur, Daniël Rovers, Gustaaf Peek, Maartje Wortel en Y.M. Dangre valt nauwelijks seks te ontdekken, schrijft hij. Bij Christiaan Weijts, Esther Gerritsen en Philip Huff gebeurt dat wel, maar ook daar plaatst De Vries kanttekeningen bij.

Deze namen komen dan ook niet voor in de vorig jaar verschenen bloemlezing De Nederlandse erotische literatuur in 80 en enige verhalen, verzameld door literatuurcriticus Elsbeth Etty, al was het omdat het een selectie van verhalen betreft en geen romanfragmenten. In haar inleiding verklaart Etty dat ze uit alle soorten zinnenprikkelingen heeft gekozen, zolang ze maar goed zijn opgeschreven.

De bloemlezing biedt een kleurrijk palet aan erotische verhalen van na 1900. Ook hier zijn de naoorlogse schrijvers sterk vertegenwoordigd; Jan Wolkers, Heere Heeresma, Remco Campert, Harry Mulisch en Maarten ’t Hart. Schrijvers die de seksuele revolutie van nabij hebben meegemaakt. En, jawel, er zijn ook verhalen van een aantal jongere schrijvers in de bundel opgenomen; Renske de Greef, Saskia de Coster en Alma Mathijsen zijn volgens Etty wel in staat om opwindende literatuur te vervaardigen.

De komende week onderzoekt De Avonden of seks in de kunsten aan het verdwijnen is. Jeroen van Kan praat maandagavond met Joost de Vries en Elsbeth Etty over de vraag of een nieuwe preutsheid in de letteren heeft postgevat of niet. Verder zijn er die week bijdragen van onder anderen Marita de Sterck, Hafid Bouazza, David Pefko, Daan Heerma van Voss, Jamal Ouariachi, Arnon Grunberg, A.L. Snijders, Anja Meulenbelt, Maartje Wortel, Thomas Verbogt, Coen Simon en Ester Naomi Perquin. De Avonden is elke werkdag te horen, van 21.00 tot 23.00 uur op Radio 6.