De grote VPRO Gids Literaire Boekenquiz 2013

Oorspronkelijk vervaardigd voor de lezers van de gids, maar we willen het jullie hier niet onthouden. Papierhaters zijn uitgesloten van deelname. Zoekmachines helpen hier niet. Boeken heb je er voor nodig. Desnoods die van de buren...

Nu dus ook online mee te spelen. Vink de goede antwoorden aan, druk na afloop op de submit-knop en wacht af of je goede inzending gehonoreerd wordt met een bericht van ons. Alleen wie alle vragen goed heeft dingt mee naar de prijs...

Voor het samenstellen van de elfde editie van de Literaire Boekenquiz hadden we natuurlijk maar één kandidaat: Kees van Kooten. Maar die had, zijnde Boekenweekauteur, nog meer te doen. Uiteindelijk zegde hij toch toe. En toen hij eenmaal ja had gezegd, is hij er ook eens goed voor gaan zitten.

Omdat de gouden tijden van het boek voorbij zijn, en een zwarte bladzijde lijkt aangebroken, koos hij het boek zelf als uitgangspunt. Boeken, lezen en lezers, daar draait het allemaal om in de Literaire Boekenquiz 2013. Van Kooten heeft er met veel genoegen een paar aperte leugens in verwerkt en bedacht, een unicum in de quizgeschiedenis, ook een paar beeldvragen zonder beeld. Net als zijn voorgangers heeft hij getracht het aantal googlebare vragen tot een minimum te beperken. We zullen zien of hij daarin is geslaagd. In elk geval is dit de eerste quiz waarvoor een compleet boek gelezen dient te worden. Dat moedigen wij als redactie van harte aan, want daar is het ons uiteindelijk om te doen: gelezen moet er worden! En u zult zien dat het (her)lezen van dit boek bepaald geen straf is. De winnaar mag een weekend gaan logeren in hotel Des Indes in Den Haag waar ter gelegenheid van het Couperus-jaar een speciale Couperus high tea wordt geserveerd. Bij meerdere juiste inzendingen beslist het lot. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Veel quizplezier!

1. ‘Al het cultuurfilosofisch gejammer over dat er te veel boeken zouden verschijnen is maar krokodillengeween. Misschien dat er te veel verschijnen voor de uitgevers om te slijten, voor de boekhandelaren om in voorraad te houden, voor de recensenten om te bespreken, maar nooit, ik herhaal het, nooit voor de bibliomaan.’ Wie verwoordde deze ontboezeming?

Michaël Zeeman
Gerrit Komrij
Harry Prick
Kees Fens

2. 'Veel oude Prismapockets, Nobelreeks en Beets
maar tussen al het puin bleef ik geduldig zoeken
naar weer een steen der wijzen, weer een boek der boeken.'

Komt deze verzuchting van

Nico Scheepmaker
Willem Wilmink
Annie M.G. Schmidt
Jan Boerstoel

3. 'Hier in dit klein, doch stil vertrek
Tracht ik alleen mijn vreugd te zoeken;
Daar ik my al ’t gewoel onttrek
En my verlustig in mijn boeken,
En hou de weereld voor myn gek.'
Zijn deze dichtregels van:

W.G. van Focquenbroch
Anna Bijns
Dirck Volkertsz. Coornhert
Karel van de Woestijne

4. Van welk Nederlands gezin publiceerden vorig jaar liefst vier leden een zelfgeschreven boek?

de familie Vuijsje
de familie Brandt Corstius
de familie Heerma van Voss
de familie De Moor

5. Welke auteur twitterde in 2012 de verzuchting: ‘Schrijf al maanden geen woord aan mijn boek. Een goeie spits loopt ook de helft van de wedstrijd te lummelen. Ik wacht op het juiste moment.’

Esther Gerritsen
Anna Enquist
Jan Mulder
Heleen van Royen

6. Wie is deze in 1940 gefotografeerde Kapitein van de Wielrijders?

A. den Doolaard
J.J. Klant
Martinus Nijhoff
Ed. Hoornik

7. Kees Stip puntdichtte: 'Twee zalmen hebben te Herwijnen een lijvig boekwerk doen verschijnen dat volgens dr. Heineman bedoeld is om het fijne van de wereldtoestand uit te leggen. Het heet:

Moet men zich zalm ontzeggen?'
Naar zalmen moet men dreggen'
Kan ik in zalm beleggen?'
Wat zalmen ervan zeggen'

8. Wie wordt als enige Nederlander genoemd in Joseph Anton, de zevenhonderd pagina’s dikke ‘memoir’ van Salman Rushdie?

Kader Abdolah
Adriaan van Dis
Yasmine Allas
Jaco Groot

9. ‘Zijn mond was opengezakt, gretig grijnzend staarde hij uit in het verbluffende verschiet van een mensvrije wereld. Waarom zou het niet kunnen? Wat maakte het eigenlijk uit? Nu ging toch ook al iedereen dood?’ Uit welke roman stamt dit visioen?

Caesarion, Tommy Wieringa
Knielen op een bed violen, Jan Siebelink
Zoetemond, Thomas Rosenboom
Geen sterveling weet, Gerard Koolschijn

10. 'Overal waar een traan
langs een bar biggelt
denk ik eventjes aan
Simon Carmiggelt'

Is dit ‘Chanson Triste’ van

Ivo de Wijs
Michel van der Plas
Heinz Polzer
Driek van Wissen

11. Nu ogen dicht en visueel googelen door uw eigen blote hoofd. U kent vast wel die onthutsend gewone foto van het trio Nederlandse schrijvers dat, als redactie van een literair periodiek, driehoog op een krap achterbalkon staat opgesteld. Waren dit:

G. Brands, J. Bernlef en K. Schippers van Barbarber
Hans Sleutelaar, Cor Vaandrager en Hans Verhagen van Gard Sivik
Menno ter Braak, Simon Vestdijk en Eddy du Perron van Forum
Henk Spaan, Mensje van Keulen en Lévi Weemoedt van Propria Cures

12. En kunt u zich de ironische foto voor de geest halen van het drietal als bodybuilders poserende schrijvers op het strand van Ibiza? Zijn en waren dit :

Lucebert, Remco Campert en Gerrit Kouwenaar
Hugo Claus, Harry Mulisch en Cees Nooteboom
Jan Wolkers, Ivo Michiels en Simon Vinkenoog
A.L. Snijders, Tommy Wieringa en Joost Conijn

13. 'Toegejuicht, afgekraakt
alleszins opgemerkt
stormachtig
over de toonbank gegaan-
vreugdeloos beeld van een
rijtjeshuishoudelijk
allesbehalve
dynamies bestaan.'

Naar welke Nederlandse roman verwijst dit ollekebolleke van Drs. P?

De avonden, Simon van het Reve
Achter groene horren, J. van Oudshoorn
Bleekers zomer, Mensje van Keulen
Een nagelaten bekentenis, Marcellus Emants

14. Aan welke twee adressen verbindt u de namen van respectievelijk Eline Capit en François Haverschmidt? (NB- twee antwoorden geven!)

Lauriergracht 37, Amsterdam
Kloosterstraat 16, Antwerpen
Mimosastraat 48, Nergenshuizen
Hogewoerd 63, Leiden

15. ‘Toen ik mezelf al lezende fotografeerde las ik niet echt. Ik hield mijn rechterarm naar beneden en mijn rechterhand trok aan een draad die de sluiter van het ouderwetse, op een statief gezette fototoestel in werking stelde. Ik las niet, ik fotografeerde.’

Wie schreef en fotografeerde dit?

Chr. J. van Geel
W.F. Hermans
Emile van Moerkerken
Adriaan Morriën

16. 'Ga nu maar liggen liefste in de tuin,
de lege plekken in het hoge gras, ik heb
altijd gewild dat ik dat was, een lege
plek voor iemand, om te blijven'

Zijn deze regels van:

Elly de Waard
Rutger Kopland
Hans Andreus
Hans Lodeizen

17. ‘Met zijn door en door laaghartige moraal, zijn leuterlievende vroomheid en keutelachtige poëzie heeft hij onnoemelijk veel kwaad gesticht’ Wie schreef dit over wie?

Gerrit Komrij over Bertus Aafjes
Gerard Busken Huet over Jacob Cats
Karel van het Reve over Anton van Duinkerken
Jeroen Brouwers over Gerrit Komrij

18. ‘Vergun mij U van harte mijn compliment te maken over den mooien band,dien u voor Metamorfoze tekende. Ik ben bizonder ingenomen met uwe opvatting; de uit haar windselen zich loswikkelende figuur geeft mij zeer fijngevoeld de idee van metamorfoze in wording weer.’ Welke beeldend kunstenaar wordt hier door Louis Couperus aangeschreven?

Jan Toorop
Hendrik Berlage
Sir Lourens Alma Tadema
Johann Georg van Caspel

19. ''t Gebeurt zeer dikwijls dat we iets niet zien, omdat het te groot is.' Dit poneerde:

Multatuli
Menno ter Braak
Henriëtte Roland Holst
Johan Huizinga

20. Wie staat er NIET op dit in 1979 door Siegfried Woldhek getekende groepsportret van grote Nederlandse schrijvers?

Henk Hofland
Gerrit Krol
Remco Campert
Cees Nooteboom

21. ‘Mijn ouders, Hagenaars, ter gedachtenis’. Wie gaf zijn boek deze opdracht mee?

F. Bordewijk met Het eiberschild uit 1949
Willem Brakman met Een winterreis uit 1961
Helga Ruebsamen in Het lied en de waarheid uit 1997
J. van Oudshoorn in Tobias en de dood uit 1925

22. Hoe heet de pseudo-verzetsheld in het satirische portret ‘De illegale werker’, uit de bundel Kopstukken van Godfried Bomans, verschenen in 1947 bij Elsevier?

de heer Hazelhof
de heer Hazelaar
de heer Hazelnoot
de heer Hazenpeper

23. 'Si je parle d’espace, un dieu vient le détruire,
si je parle des ans, c’est pour anéantir,
si j’entends le silence, un dieu vient le mugir,
et ces cris répétés ne peuvent que me nuire.'

Wie liet dit motto van Raymond Queneau aan zijn roman voorafgaan?

Remco Campert bij Het satijnen hart
Rudy Kousbroek bij Vincent en zijn vaders lichaam
Arthur Japin bij De zwarte met het witte hart
Hugo Claus bij Een zachte vernieling

24. 'Ik voel nog steeds, als ik aan het schrijven ben en de wagen van mijn schrijfmachine niet meer vastloopt tegen haar weelderige pels, de leegte naast me op tafel.' Wie rouwt hier om de overleden poes?

Jan Wolkers in De junival
Rudy Kousbroek in De aaibaarheidsfactor
Renate Rubinstein in Niets te verliezen en toch bang
Mensje van Keulen in het oerboek De schriften wachten

25. 'En terwijl zij langzaam
drupplend water op de koffie giet
en de damp geur wordt'

is de voorlaatste strofe uit een overbekend gedicht van:

M. Nijhoff
J. Greshoff
J. Slauerhoff
Tonnus Oosterhoff

26. ‘Ongeletterdheid is een vereiste geworden om in het maatschappelijk leven aan het woord te blijven. Wie, om zijn argumenten door een beeld te verduidelijken en een lang verhaal kort te maken, uit Vondel, Gorter of Nijhoff zou citeren, drukt de kijk- en verkoopcijfers omlaag en laadt de verdenking op zich rijp te zijn voor een rijksinrichting.’ Wie somberde dit?

H.J.A. Hofland
Bas Heijne
Elsbeth Etty
Gerrit Komrij

27. Geven wij u de titel van dit gedicht, dan kunt u het antwoord googlen. Daarom volstaan wij met de laatste twee terzinen:

'Thuis legt zij zich terstond in ’t ledikant
om in de vaste, wekelijkse brand
haar man van ’t laatste jeugdvuur te genezen.

Maar die neemt aarz’lend weer het boek ter hand,
streelt kinderlijk de goudbedrukte band
en staat in ’t lamplicht plots een vers te lezen.'

Dit komt van:

J.A. dèr Mouw
Gerrit Achterberg
A. Marja
Christine d'Haen

28. Dit is een door Harry Prenen getekend portret van J.B. Stappers. Wie was deze man?

De manufacturenhandelaar uit de Camera Obscura van Hildebrand
De oudste van de tafeltennissende broers uit De kleine parade van Henriëtte van Eyck
De neef van de Dames Groen uit Het schaap Veronica (‘Och mijn hemel J.B. Stappers - doet u nu toch snel iets dappers!’)
De vader van Liesbeth Stappers, het meisje op wie Pieter verliefd is in Memoires of Gedenkschriften van minister Pieter Bas van Godfried Bomans

29. Tot slot de moraal van ons aller levensverhaal:

'Schlage die Trommel
und fürchte dich nicht
und küsse die Marketenderin!
Das ist die ganze Wissenschaft,
Das ist der Bücher tiefster Sinn.'

Also sprach:

Kurt Tucholsky
Joachim Ringelnatz
Heinrich Heine
Erich Mühsam

30. Ziezo. Als ik het wel heb, heeft u uw antwoorden met deduceren, combineren en delibereren verkregen, waarbij u wellicht een enkele naam gegoogeld hebt, maar al snel moest constateren dat de digitale speurtocht niets opleverde. Nee, de genoemde boeken zélf dienden geraadpleegd. Ter beloning voor uw ouderwets papieren zoektocht is hier tot slot een vraag die u uitsluitend kunt beantwoorden door het betreffende boek ter hand te nemen en nauwkeurig door te lezen. Dat is heel wel te doen, want het zijn amper honderd bladzijden. De auteur hiervan werd door literaire meesters als Karel van het Reve, Simon Carmiggelt, Gerrit Komrij en Martinus Nijhoff als de grootste Nederlandse schrijver van de twintigste eeuw beschouwd: Willem Elsschot met zijn novelle Het dwaallicht. De vraag luidt: hoeveel punten komma (puntkomma's) komen er in Het dwaallicht voor?

name

email

mijn instellingen