Dichter Gerrit Kouwenaar wordt vandaag 90 jaar oud. Bekijk de documentaire 'Totaal witte kamer', waarin filmmaker Frodo Terpstra een goed beeld geeft van zijn werkwijze en zijn poëtisch universum.

Zijn status is onomstreden. Sinds zijn debuut in 1953 wordt hij tot de belangrijkste dichters uit het Nederlandse taalgebied gerekend. Hij maakte deel uit van de Vijftigers, de experimentele groep dichters die de Nederlandse vleugel van de Cobragroep vormde. Naast zijn zeer oorspronkelijke oeuvre, geroemd om zijn 'hermetische' poëzie, heeft hij ook een groot aantal vertalingen op zijn naam staan van toneelstukken van onder anderen Brecht, Goethe, Sartre en Tennessee.

Zijn laatste bundel Totaal witte kamer verscheen in 2002. Een bundel die aan de dood van zijn vrouw Paula is gewijd. Over de totstandkoming van die gedichten maakte filmmaker Frodo Terpstra de documentaire Totaal witte kamer: Gerrit Kouwenaar, die in 2003 bij het Uur van de wolf (NPS) werd uitgezonden.

De dichter wordt in de documentaire regelmatig opgezocht. Samen bezoeken ze ook Kouwenaars afgelegen huis in Zuid-Frankrijk waar hij vanaf de jaren tachtig jaarlijks maandenlang met Paula verbleef. Totaal witte kamer verwijst naar de zolderkamer van het huis. Tijdens het verblijf wordt de witte kamer van een nieuw dak voorzien en vult het zich gaandeweg met een nieuwe realiteit. Een leven zonder Paula.

Op Holland Doc vertelt Terpstra hoe hij Kouwenaar leerde kennen en hoe zijn documentaire vorm kreeg. Terpstra: 'Wat opmerkelijk is in de documentaire, is dat de dichtbundel Totaal witte kamer in het teken staat van de dood van Paula, de vrouw van Gerrit, maar dat zij verder niet terug is te zien in de film. Je ziet bijvoorbeeld geen foto van haar, maar je voelt haar aanwezigheid wel overal. Gerrit wil iedere vorm van sentimentaliteit, zowel in zijn eigen dagelijks leven als in zijn gedichten, vermijden. Het is bijzonder knap hoe die sentimenten desondanks zeer voelbaar zijn in zijn poëzie.'