De fiets van Fake Ploeg - 5/5

Bij de dichtstbijzijnde bushalte wacht ik op lijn 140 richting het station, als mijn oog valt op een kaartje met alle busroutes. De makers van deze kaart waren tijdens het tekenen hoogst patriottistisch gestemd, alle molens van Haarlem en omstreken staan er expliciet op aangeduid.

<<<Deel 4

En een van die molens staat in de bocht van een rivier, precies zoals in De aanslag staat beschreven. Als Antons woning echt heeft bestaan dan moet hij daar hebben gestaan. Ik besluit nog één uitstapje te maken voor ik de aftocht blaas.

Lijn 7 zet mij af aan de rand van een bouwplaats. Zoals je van Heemstede mag verwachten betreft het hier een villawijk. Ik loop naar de rivier toe en verrek! Alles klopt! De flauwe bocht in de rivier, de molen in die bocht. Bovendien valt er op een bordje te lezen dat de wijk uit 1933 dateert en zijn de straatstenen in visgraatmotief gelegd. Alles is zoals het in De aanslag staat. Op de plek waar Anton moet hebben gewoond, huis nummer drie, staat nu (inderdaad) een witte bungalow. Naar deze plek heeft Mulisch het huis van de Steenwijks gemodelleerd, dat moet wel! En alsof mijn geluk nog niet groot genoeg is, staat er op een bordje naast de bel van de witte bungalow dat hier de familie Steenkamp woont. Toeval of lot, na het lezen van De aanslag is dat een dankbaar thema om in de les Nederlands over te discussiëren, zonder uitkomst uiteraard. Ook ik heb geen antwoord op deze vraag, maar op het moment dat ik het naambordje zie naast de deur van nr. 3 geloof ik (of ik dat nu leuk vind of niet) in het lot.

Mijn hoofd gonst er van, ik bel aan. Mevrouw Steenkamp doet open. Of ze weet dat zij woont op de plek waar Anton Steenwijk woonde. En dan komt de echte schok. ‘Nee’, zegt ze, ‘dat heb je mis, deze plek komt voor in Het meisje met de rode haren, hier vermoorde Hannie Schaft zo’n NSB’er, Pieter Faber’. Alles valt samen zoals ik dacht dat alleen in Mulisch’ boeken de dingen samen konden vallen.

Verzetsheldin Hannie Schaft komt ook voor in De aanslag. Truus Coster is op haar gebaseerd, ze hebben allebei rode haren en worden allebei op 25-jarige leeftijd in de duinen bij Bloemendaal gefusilleerd. Ik dacht eerst dat Mulisch als dramatisering Hannie Schaft had toegevoegd aan de moord op Fake Krist. Maar in werkelijkheid heeft Mulisch Fake Krist bij de Leidsevaart vandaan geplukt en hier op de Tooropkade geplant. De aanslag is de aanslag van Hannie Schaft op Pieter Faber, alleen met als slachtoffer Fake Krist in plaats van Faber. Zo mooi dit leven, zo groots de dood!

Mevrouw Steenkamp weet zich weinig raad met mijn euforie en wil gedag zeggen en de deur sluiten. Ik vraag nog net op tijd of ik haar fiets mag fotograferen. Met enige argwaan stemt ze in. Geen fiets van begin vorige eeuw met dubbele stang, maar toch een fiets op de enige echte locatie van de enige echte (zij het fictieve) aanslag.

Buiten regent het opnieuw. Geen met sneeuw bedekte Tooropkade. Maar met een beetje fantasie kan je hem daar zo zien liggen, de foute Fake. En achter hem, die verrekte fiets, zwart, dubbele stang, Terryzadel, het voorwiel in de lucht gestoken, nog steeds draaiende.

 

 De fiets van mevrouw Steenkamp.