Anil Ramdas is donderdag – op zijn 54ste verjaardag – overleden. Volgens een familielid gaat het om een ‘zelfverkozen dood’. De Surinaams-Nederlandse schrijver, journalist en programmamaker schreef een groot aantal boeken en leverde voor de VPRO belangrijke bijdragen op radio en televisie.

Anil Ramdas werd op 16 februari 1958 in Paramaribo geboren. In 1977 verliet hij Suriname om in Amsterdam te gaan studeren. In 1989 werd hij redacteur bij De Groene Amsterdammer en in 1992 ging hij als columnist, essayist en reisverslaggever aan de slag voor NRC Handelsblad. Ramdas was een scherp observeerder met oog voor de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland.

Sinds 1994 maakte hij voor de VPRO verschillende programma’s. Hij presenteerde In Mijn Vaders Huis, een serie interviews met westerse en niet- westerse denkers over de botsing van culturen en de rol van de wetenschap en de media daarin. Op radio volgde Zilte Stranden, waarin Ramdas een uur lang wereldreizigers interviewde. Halverwege de jaren negentig maakte hij samen met Fred van Dijk Wel de snack maar niet de saus, een vierdelige documentaire over Suriname. Hierop volgde, ook met Fred van Dijk, een driedelige documentaire over de 'ontdekking' van Afrika, Vraag het aan de maan.

Met Stephan Sanders presenteerde hij het media-programma Het Blauwe Licht. In 2005 maakte hij samen met Peter van Ingen de VPRO de thema-avond De grote avond van de beschaving. Van 2003 tot en met 2005 was hij ook directeur van debatcentrum De Balie in Amsterdam.

Voor Anil Ramdas was diversiteit geen keuze, geen optie, maar een feit. Voor hem speelde alleen de vraag hoe die wordt vormgegeven, op weg naar een beschaafde samenleving. Als voorvechter van de multiculturele samenleving zocht hij naar de antwoorden in zijn het opinieprogramma Z.O.Z, dat hij sinds september 2010 presenteerde.

Vorig haar verscheen zijn romandebuut Badal, waarin de gelijknamige hoofdpersoon terugkijkt op zijn leven als gevierd essayist en journalist, op de man die als jonge student naar Nederland kwam en zich liet omarmen door de blanke intellectuele elite. Andere boeken die eerder van zijn hand verschenen zijn o.a. De papegaai, de stier en de klimmende bougainvillea (1992), De beroepsherinneraar en andere verhalen (1996), Zonder liefde valt best te leven, correspondentie uit India. Opstellen over de rol van de journalist in vreemde culturen (2004) en Paramaribo: de vrolijkste stad in de jungle (2009).

Het gesprek dat Jeroen van Kan met Anil Ramdas over zijn romandebuut Badal voerde is hieronder te beluisteren. De levensloop van de gelijknamige hoofdpersoon kent grote gelijkenissen met het leven van de auteur.

Anil Ramdas verbleef van november 2006 tot eind 2007 in Paramaribo om te weten te komen hoe de stad van zijn jeugd in deze eeuw functioneert. In zijn boek Paramaribo. De vrolijkste stad in de jungle schreef hij een droevige en soms hilarische neerslag van zijn indrukken en ervaringen. Naar aanleiding van dit boek was hij op 22 februari 2009 te gast bij Wim Brands, in Boeken.

In Brands met Boeken stond Wim Brands stil bij het onverwacht overlijden van Anil Ramdas. Karen de Bock, hoofdredacteur VPRO Televisie, en schrijfster Manon Uphoff halen herinneringen op aan Anil Ramdas. En te horen is een fragment uit 1993, een gesprek uit God Zij Met Ons naar aanleiding van zijn essaybundel De papegaai, de stier en de klimmende bougainville. Een gesprek over zijn Surinaamse jeugd, de ‘cultuur-schok’ die hij onderging in Nederland en zijn nieuwe, aan de literatuur ontleende, identiteit. Het hele gesprek is hier te beluisteren. Alsook een fragment uit Zilte Stranden van 7 februari 1995.