In Duitsland zijn ansichtkaarten ontdekt die Thomas Mann aan zijn broer Heinrich schreef. De inhoud is nogal alledaags, maar ze stellen ook het beeld bij dat we hadden van twee broers die in onmin leven met elkaar.

‘Ik vergat te schrijven dat ik tegenwoordig vaak yoghurt drink en dat ik het je, mocht je het nog niet geprobeerd hebben, zeer kan aanraden. Het smaakt goed en werkt licht laxerend,’ staat genoteerd op een van de ansichtkaarten die zijn gevonden in de nalatenschap van Leonie, de dochter van Heinrich Mann. Ze bevatten vrijwel allemaal nogal alledaagse mededelingen, zonder stilistische opsmuk. In dat opzicht zijn de kaarten heel anders dan de brieven, tonen ze Thomas Mann op z’n banaalst.

 

Een grote schat bevatten ze dan ook niet, die ansichtkaarten, ook al moet het beeld dat hun briefwisseling toont van een blijvend verstoorde verhouding tussen de twee broers wel enigszins worden bijgesteld. Ook als de temperatuur tussen beiden al tot het vriespunt is gedaald, schrijft Thomas nog steeds aardige ansichtkaarten aan zijn broer. ‘Schrijf toch een paar regeltjes!’ zet hij op een kaart die hij 13 februari 1909 verstuurt. ‘Wij zouden graag zien, ik in het bijzonder, dat je ons weer snel bezoekt,’ schrijft hij op 2 juli van dat jaar. En een paar jaar later, op 25 mei 1914, schrijft hij: ‘Katja laat vragen of jullie volgende week vrijdag bij ons kunnen komen eten.’

 

De temperamenten van de twee broers verschillen nogal van elkaar, zowel van hun persoonlijkheden als van hun werk. Bovendien betrekken ze bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog allebei een andere politieke stelling: Heinrich is een fel tegenstander van de oorlog, Thomas schrijft aanvankelijk een tamelijk nationalistisch getint pamflet over de oorlog. Het zal tot 1922 duren voordat de broers zich verzoenen, maar ook dan is het evenwicht precair. Echte vrienden kunnen we nooit meer worden, schrijft Mann in zijn dagboek.

 

Aan de volledige uitgave van de brieven tussen de twee auteurs wordt nog steeds gewerkt, een klus die aanmerkelijk wordt bemoeilijkt door het handschrift van Thomas. Uit een van de intussen vertaalde brieven is te zien hoe lastig Thomas Mann het soms heeft met het werk van zijn broer. ‘Je roman las ik met verbazing. Hij zal een groot succes hebben. De tijd is er rijp voor.’ Alleen ogenschijnlijk gaat het hier om lof. Dit is een in roomboter gebakken afwijzing.

 

Meer citaten uit de ansichtkaarten zijn te lezen op site van de Frankfurter Allegemeine Zeitung.