Daarin beweerden het Italiaanse schrijversechtpaar Rita Monaldi en Francesco Sorti dat paus Innocentius XI geldelijke steun had gegeven aan de protestantse koning Willem III om de katholieke Engelse koning van de troon te verdrijven.
De publicatie van 'Imprimatur' zorgde ervoor dat de geplande zaligverklaring van Innocentius XI door paus Johannes Paulus II niet doorging. Als gevolg van de affaire hield uitgever Mondadori de verspreiding van 'Imprimatur' in Italië tegen. Rita Monaldi en Francesco Sorti verhuisden uit protest naar Wenen en weigeren hun boeken nog in Italië te publiceren.
Hun nieuwe boek 'Veritas' beslaat tien dagen in het jaar 1711. De naamloze verteller uit de vorige thrillers bevindt zich samen met castraatzanger Atto Melani in Wenen, waar de Habsburger Jozef I aan de macht is. Nog steeds is het Ottomaanse gevaar niet geweken en in heel Europa woedt de Spaanse successieoorlog, een strijd die pas door de dood van Jozef I definitief wordt beslecht. De boude bewering die Monaldi en Sorti in Veritas maken, is dat de Oostenrijkse keizer een onnatuurlijke dood is gestorven omdat hij door 'iemand' via inoculatie (een oude vorm van vaccinatie) met pokken werd besmet.
'Imprimatur' en 'Secretum', hun vorige twee boeken in de geplande reeks van zeven, deden veel stof opwaaien. 'Imprimatur' leidde zelfs tot de herroeping van een zaligverklaring...
'Alle verwijzingen naar plaatsen, personen en feiten, zijn niet aan onze fantasie ontsproten, maar ontleend aan toenmalige bronnen,' lezen we in 'Veritas'. Is de realiteit eigenaardiger dan fictie?
Monaldi en Sorti: 'Het heeft geen zin een historische roman te schrijven die zich in een bepaalde eeuw afspeelt, als je de geest van die tijd niet respecteert. De meeste historische romans zijn fictieve verhalen die lukraak in een andere tijd zijn geplaatst. Bij ons daarentegen is elk detail gebaseerd op historische bronnen. Wanneer we een historische figuur iets laten beweren, doen we dat alleen als we zijn of haar woorden
ook hebben teruggevonden in een brief, een dagboek of een testament. In de loop van ons onderzoek hebben we onbekende dingen ontdekt. Soms was het schokkend om vast te stellen dat de waarheid de fantasie zozeer kan overtreffen.'
Liggen de archieven nog vol geheimen?
'Er zijn maar weinig mensen die archiefwerk doen. Academici zijn daarin blijkbaar niet zo geïnteresseerd. Ze zijn geneigd vast te houden aan de gangbare historische verhalen en je weet natuurlijk nooit wat er te voorschijn zal komen uit een stapel oude
documenten. Wij staan buiten de academische wereld en kunnen in elke denkbare richting zoeken. De mogelijkheden om als private persoon op onderzoek te gaan in de Europese archieven zijn enorm. Alleen in de bibliotheek van het Vaticaan zijn we niet
meer welkom. We moeten daar nu een introductiebrief van een academicus overleggen: een truc om ons de toegang te ontzeggen.'
Klopt het dat het meest explosieve gegeven uit Veritas de onnatuurlijke dood van Joseph I aan pokken is?
'Zeker! De Spaanse successieoorlog is erg belangrijk geweest voor het verdere verloop van de Europese geschiedenis. Die oorlog eindigde omdat Joseph I stierf. Daar zijn alle academici het over eens. Wij vroegen ons af hoe hij aan zijn einde kwam. We zijn ervan overtuigd dat zijn dood niet natuurlijk was. We hebben de overlijdensakte van Joseph I, waarin de symptomen van zijn ziekte beschreven worden, voorgelegd aan de Duitse dokter Gerhard Buchwald, die zelf nog pokkengevallen heeft geobserveerd. Hij bevestigde dat de symptomen van Josephs ziekte niet overeenkomen met die van 'gewone' pokken. De beschrijving wijst op hemorragische pokken, een variant die niet in de natuur voorkomt, maar een gevolg is van inoculatie of vaccinatie.
Men heeft altijd beweerd dat Joseph I is gestorven omdat er in Wenen een pokkenepidemie heerste. Maar we hebben de Weense doodsregisters nageplozen. In 1711 was er helemaal geen pokkenepidemie! De ziekte van Joseph I was een geïsoleerd geval.
Veel mensen hadden belang bij de dood van Joseph I. Maar wie er het meeste voordeel bij had, was Engeland. Het verdrag van het einde van de successieoorlog, de Asiento van 1713, gaf Engeland het monopolie op de invoer van negerslaven in de Spaanse koloniën. Dat werd de basis voor de latere welvaart in Engeland.'
U deed zelfs een poging om het lijk van Joseph I te laten opgraven. Waarom ging dat niet door?
'Aanvankelijk vond patholoog-anatoom Andrea Amorosi onze vraag heel interessant. Hij was bereid om de overblijfselen van Joseph I te onderzoeken. Maar later haakte hij zonder verklaring af. Op de een of andere manier had het te maken met het feit dat pokken op de lijst van de tien speciaal in het oog gehouden virussen van klassa A staan, de gevaarlijkste in de strijd tegen het bioterrorisme. Wij hadden daar geen idee van. Toen we merkten dat Amorosi bang was, werden we ook bang. Het was vreemd om te constateren dat een historisch feit tot in het heden gevaarlijk kan zijn.'
U leeft in Wenen, een stad die rond 1700 doordrongen was van klassenverschillen. Is daar nog iets van te merken?
'In Veritas beschrijven we hoe rond 1700 de Weners uit verschillende sociale klassen op verschillende tijden aten, tegen verschillende prijzen. De keizer schreef voor welke spelen voor welke klassen waren voorbehouden. Het lag zelfs vast hoeveel rijkdom elke klasse mocht tentoonspreiden. Voor de controle van die regels werd een heus leger zedenspionnen ingezet. Het is verrassend om vast te stellen dat de verhoudingen tussen de sociale klassen vandaag in Wenen nog steeds gelden. Meisjes uit de Weense middenklasse zoeken nog steeds een man op chique dansavonden. Op zo'n avond is iedereen in balkleding uitgedost, gedragen de mannen zich als chevaliers en mag je niet aan tafel gaan zitten tenzij je daarvoor een klein fortuin hebt neergeteld. Dat doet denken aan driehonderd jaar geleden. We hebben veel plezier beleefd aan het zoeken naar parallellen tussen het hedendaagse Wenen en de stad van driehonderd jaar geleden.'
Welke rol speelt muziek in jullie boeken?
'Onze thrillers zouden niet bestaan als ik (Sorti, red.) geen musicoloog was. Camilla de Rossi, een vrouwelijke componiste die we in Veritas opvoeren, heeft prachtige muziek geschreven. Maar haar werk werd nooit gedrukt en ze raakte in de vergetelheid. Vóór wij met onze cyclus begonnen, kende ook niemand de grote castraatzanger Atto Melani. Wij hebben hem als protagonist gekozen omdat we hem postuum eer willen bewijzen. Dat doen we met allerlei vergeten figuren uit de geschiedenis. Want we willen bovenal de onrechtvaardigheden in de geschiedschrijving rechtzetten.'