Lijstjes met de mooiste romans uit binnen- en buitenland van het afgelopen jaar zijn overal in overvloed te vinden. De VPRO Gids beperkt zich tot een aantal andere onderwerpen. Waarbij we opmerken dat volledigheid niet is nagestreefd.

Vogelboeken

Hans Dorrestijn: Dorrestijns vogelgids (Nijgh & Van Ditmar).
Auteur verruilde fles voor verrekijker en doet aanstekelijk verslag van zijn nieuwe passie.

Reinjan Mulder: Vogels van formaat (Nieuw Amsterdam).
Gelegenheidsboekje bij de tentoonstelling rond het monumentale The Birds of America van de Amerikaanse vogeltekenaar John James Audubon (1785-1851) in Teylers Museum te Haarlem. Met een levensschets, alles over de totstandkoming en aardige cijfermatige wetenswaardigheden. Voorbeeldje: op 16 maart 1821 schoten Audubon en zijn jachtgezelschap 48.000 (!) goudplevieren. Hij tekende ze mooi, dat wel.

Ton Lemaire: Op vleugels van de ziel. Vogels in voorstelling en verbeelding (Ambo).
Standaardwerk waarin auteur de sporen in cultuur en geschiedenis volgde van arend, raaf, zwaan, koekoek, nachtegaal, leeuwerik, kraanvogel en uil.

Nico de Haan & Elwin van der Kolk: Vogelontdekgids (Ploegsma); Nicole de Cock: Vogels om je heen ontdekken (Van Goor); Françoise de Guibert en Chiaki Miyamoto: Wat vliegt daar? (Gottmer).

Ineens waren daar zomaar drie vogelgidsen voor kinderen. Qua tekst is die van De Haan veruit de leukste en ook het meest informatief, voor de allermooiste tekeningen moeten we bij De Cock zijn maar in "Wat vliegt daar?" zit dan weer een vogelgeluiden-cd.

Sally Hinchcliffe: De jaarlijst (Q).
‘Als kijken verandert in bekeken worden,’ is de veelzeggende quote die deze ornithologische thriller aanprijst. Manda Brooks wordt door haar vogelende vriend verlaten en moet nu dus haar jaarlijst helemaal alleen zien vol te krijgen. De zoektocht naar zeldzame vogels voert naar onherbergzame oorden.

Interviewbundels

Joost Zwagerman: De ontdekking van de literatuur. The Paris Review Interviews (De Bezige Bij).
Begerenswaardige bundel waarin lange interviews met o.a. Faulkner, Hemingway, Bellow, Updike, DeLillo en Capote over hun ambacht (17 mannen, 3 vrouwen).

Jann S. Wenner: The Rolling Stone Interviews (Back Bay Books/Little, Brown and Company).
Interviews met levende en dode legendes als Jim Morrison, Johnny Cash, John Lennon, Brian Wilson en Joni Mitchell (11 mannen, 2 vrouwen)

Steffie Kouters: Daar praat ik niet over (de Volkskrant/Meulenhoff).
Interviews uit Volkskrant Magazine met o.m. André Hazes, Louis van Gaal, Jan Siebelink en Rita Verdonk (19 mannen, 6 vrouwen).

Coen Verbraak: Interviews (Thomas Rap).
Interviews uit Vrij Nederland en de Volkskrant met o.a. Theo Maassen, Giel Beelen, Hans Wiegel, Maarten van Rossem en Willem Anker (29 mannen, 2 vrouwen).

Eke Hagedoorn: Hartsvrienden (Thomas Rap).
Met paginagrote foto’s geïllustreerde interviews uit HP/De Tijd over mens en huisdier. Met o.a. Mensje van Keulen, Maarten ’t Hart, Jules Deelder, Geert Dales en Joop Braakhekke (40 mannen, 29 vrouwen).

(Eindscore: 116 mannen, 42 vrouwen)

Culinaria

Div. auteurs: De zilveren lepel (Van Dishoeck).
Hoewel we zo onderhand schoon genoeg krijgen van Italiaanse kookboeken, is deze bijbel natuurlijk boven iedere kritiek verheven. Schaars geïllustreerd, tweeduizend recepten in meer dan 1200 pagina’s en, een zegen voor iedere kok, uitgevoerd met maar liefst twee leeslinten!

Marc Crick: Kafka’s soep. Een overzicht van de wereldliteratuur in 14 recepten (Unieboek).
Geslaagde culinair-literaire pastiche. Auteur geeft receptuur in de typerende stijl van veertien beroemde schrijvers. Met lam van Raymond Chandler, roerei van Jane Austen en Vietnamese kip van Graham Greene.

Adriaan de Boer: Wat doet die kip in het aquarium? Een jaar eten en drinken (Atlas).
Kunstenaar Cosimo Cavallaro, die eerder een hotelkamer bekleedde met mozzarella, maakte begin dit jaar een levensgrote Jezus van massieve chocola. Auteur vulde ruim vijfhonderd pagina’s met honderden van dit soort interessante culinaire wetenswaardigheden>

Florine Boucher en Rijkelt Beumer: De dood in de pot? 60 lekkere recepten onder de loep (Pereboom).
Levensmiddelenmicrobioloog Beumer (Universiteit Wageningen) schreef micro biologische toelichting op recepten van culinair publicist Boucher (NRC Handelsblad): ‘Een theekopje zuiver botuline (ruim 100 gram) is genoeg om de wereldbevolking uit te roeien,’ leert hij ons naar aanleiding van de Tunesische tonijnsalade. In blikjes tonijn van John West was namelijk clostridium botulinum aangetroffen, een sporenvormer die botuline kan produceren.

Simone Moerman & Ramaz Kalmakhelidze: Georgisch tafelen (Pereboom).
Toen God de wereld verdeelde zaten de Georgiërs net lekker te eten en misten zo hun beurt. Uit sympathie gaf God hun het allermooiste stukje land, het stukje dat hij eigenlijk voor zichzelf had willen houden, zo vertellen lekkerbekkende Georgiërs elkaar graag.

Fijne jeugdromans die niet onopgemerkt mogen blijven

Sally Gardner: Ik, Coriander (Van Goor).
Trent Stewart: De geheime missie van het Benedict Genootschap (De Fontein).
Joseph Delaney: De geestenjager (De Fontein).
John Green: 19 keer Katherine (Lemniscaat).

De onuitputtelijke holocaust

Martin Doerry: Overal en nergens thuis. Gesprekken met overlevenden van de Holocaust (Contact).
Auteur interviewde o.a. Aharon Appelfeld, Elie Wiesel, Saul Friedlander, Ivan Klima en Imre Kértesz.

Piera Sonnino: Zo was het. Een Italiaanse familie in Auschwitz (Athenaeum-Polak & Van Gennep).
Klein maar puntgaaf autobiografisch geschrift van Italiaanse jonge vrouw die haar gehele familie verloor in Auschwitz.

Daniel Mendelsohn: Verloren. Op zoek naar zes van de zes miljoen (De Arbeiderspers).
Weerslag van een jarenlange zoektocht naar verhalen over in de Holocaust vermoorde oudoom en diens gezin.

Lena Einhorn: De reis van Nina. Een overlevingsverhaal (De Geus).
Auteur vertelt hoe haar moeder Nina dankzij dier vindingrijke broer Radek de Holocaust weet te overleven.

Minka Pradelski: En daar kwam mevrouw Kugelmann (Signature).
Lichtvoetige roman over mevrouw Kugelmann die in snikheet Tel Aviv verhalen over haar Poolse jeugd vertelt aan de neurotische Zippy Silverberg, die verslaafd is aan diepvriesvoedsel.

Eem andere kant van Nederland

Mirjam Pool: Alle dagen schuld. Praktijkverhalen over armoede (Augustus).
Auteur bezocht gezinnen die op of onder de armoedegrens leven en geeft dat abstracte begrip een aangrijpend maar ook moedeloos makend gezicht.

Joris van Casteren: Requiem voor een pitbull (Prometheus).
Tragikomische reportages over de zwarte boer uit Bleiswijk, de Turkse Miss World uit Almelo, de verkrachte dwergpony Bella en het zevende rijexamen van mevrouw Esseka – tezamen een prachtig beeld van de multiculturele samenleving op de vierkante centimeter.

Bibi Dumon Tak: Rotjongens. Het leven in de jeugdgevangenis (Athenaeum-Polak & Van Gennep).
Bewogen boek over jongeren in jeugdinrichtingen, psychiatrische instellingen en verslavingsklinieken stemt somber over de aanpak en behandeling van meer of minder ontspoorde jongeren.

Wie koopt dat nou?

Div. auteurs: De Metal Bijbel (Stichting Reck en Bible for the Nations).
Een bijbel op zakformaat voor metalfans. Metalhelden als Nicko McBrian (Iron Maiden), Brian Welch (Korn), Dan Spitz (Anthrax), Dave Mustaine (Megadeth) en Alice Cooper gingen u voor: zij bekeerden zich tot het christendom en dragen nu hun blijde boodschap uit. Het design van deze bijbel is ‘volledig metal-wise’.

Jan den Boer: Het is tijd voor een liefdesrevolutie. Een tantrazoektocht naar bezielde passie (Prometheus).
Auteur ‘schetst de contouren van een nieuw liefdesparadigma en sprak hierover met wetenschappers, politici, spirituele leiders en commerciële partijen op de markt van liefde en seks’.

Nathalie Driessen en Amber van Rijn: Aan tafel met Sonja Schuurman (Prometheus).
‘Sonja Schuurman is de moeder van twee van de populairste vrouwen van Nederland: Katja en Birgit. Mede dankzij Sonja’s liefdevolle kookkunst en het plezier waarmee de maaltijden thuis gepaard gingen, zijn beide zusjes de vrouwen geworden die ze nu zijn.’

Paul Liekens: NLP, Sjamanisme en kwantumfysica (Ankh-hermes).
‘Wetenschappelijke experimenten tonen de invloed aan van gedachten en intenties op materie, op de toekomst, op jouw leven. Deze nieuwe denkbeelden, komen wonderwel overeen met de oeroude inzichten van de praktisch ingestelde sjamanen, de Hawaiaanse kahunas en de Egyptische priesters.