Ter gelegenheid van het dertigste sterfjaar van Agatha Christie vindt van 11 tot 16 september 2006 de 'Agatha Christie Murder Mystery Week' plaats in Zuid-Devon. Met onder meer theatervoorstellingen, lezingen, rondleidingen en workshops.
Exquis, sjiek en elegant. Dat zijn de trefwoorden in het oeuvre van Agatha Christie. De Engelse misdaadauteur hoefde voor het beschrijven van luxe locaties niet eens te putten uit haar fantasie, want ze kende de wereld van weelde en rijkdom uit haar jeugd. Christie groeide op in een welgesteld milieu in het Zuid-Engelse graafschap Devon, een gebied dat een rol speelt in vijftien van haar romans. Zo duikt het Royal Castle Hotel in Dartmouth op in Ordeal by Innocence, vormt Chisties buitenhuis Greenway aan de rivier Dart het decor voor 'Dead Man's Folly' en figureert het door palmbomen omzoomde Princess Gardens in Torquay in 'The ABC Murders'. Torquay was de badplaats waar de schrijfster als Agatha Miller in september 1890 ter wereld kwam. Op het geboortebewijs liet haar vader als beroep gentleman noteren. Frederick Miller kwam uit een gegoede Amerikaanse familie, a man of independent means zoals ze in Engeland zeggen. In haar autobiografie beschrijft Christie haar beschermde jeugd in lovende bewoordingen: ‘Ik woonde in een huis met een tuin waar ik dol op was; ik had een verstandige en geduldige kinderjuffrouw en als vader en moeder twee mensen die innig veel van elkaar hielden en iets moois maakten van hun huwelijk en hun ouderschap.’
Het geboortehuis van Christie, een grote Victoriaanse villa aan Barton Road, is in 1962 afgebroken. Dit tot woede van de schrijfster die de bouwwerken die voor villa Ashfield in de plaats kwamen, omschreef als de ‘lelijkste en parvenu-achtigste huisjes die ik ooit heb gezien.’
Vermoord worden op een vloer van Italiaans marmer onder een kroonluchter van kristal, wie zou dat nou níet willen? Reis af naar Devon, waar de herinneringen aan het rijke leven van Agatha Christie voor het oprapen liggen.
Stropdas
Gelukkig zijn veel andere gebouwen in Torquay die een rol hebben gespeeld in het leven en werk van Christie wel overeind gebleven. Zo kan de bezoeker ochtendkoffie gaan drinken in het viersterrenhotel The Grand. Hier boekten de Queen of Crime en haar kersverse echtgenoot Archie Christie op 24 december 1914 de bruidssuite. De serveerster vertelt dat kamer 206 nog steeds zeer populair is onder jonggehuwden. De nu in art déco-stijl opgetrokken suite heeft als opvallendste attribuut een vloerkleed dat het uitgestrekte lichaam van een misdaadslachtoffer verbeeldt. Een paar honderd meter verderop bevindt zich de Princess Pier, waar de jonge Agatha ging rolschaatsen met vriendinnen. Gek genoeg is dit tijdverdrijf nu verboden op deze plek. In het Torquay Museum is een foto te zien van Agatha in rolschaatstenue: een enkellange rok en een grote hoed met veren. De Christie-tentoonstelling die hier sinds 1990 te bewonderen is geeft een aardig inkijkje in het upper middle class-milieu waarin de schrijfster opgroeide. Foto’s tonen de buurman en huisvriend van de Millers, Eden Phillpotts, een nu bijna vergeten auteur (Dartmoor Cycle of Novels) die Agatha de kunst van het schrijven bijbracht. Op een afbeelding uit 1906 draagt Agatha zeer modieus en gewaagd een stropdas. De foto is genomen in Parijs, waar ze als jong meisje twee winters en een zomer doorbracht om geschoold te worden in de Franse omgangsvormen.
Zo kreeg ze van een ‘vriendelijke oude heer’ lessen in maintien. ‘Stelt u zich voor dat u wilt gaan zitten naast een al wat oudere, getrouwde dame, hoe zou u dat dan doen?’, citeert ze haar leraar in haar autobiografie. ‘Wel, terwijl u gaat zitten leunt u eventjes naar rechts, dus u buigt uw linkerknie een beetje, zodat het bijna een klein buiginkje lijkt als u
plaatsneemt.’
Verval
Verder met de toer. In het Pavilion, op een steenworp afstand van een bronzen borstbeeld van de schrijfster, drinken we onze middagthee. Hier woonde Agatha in 1913 samen met haar ‘dashing youg officer’ Archie een Wagnerconcert bij. Het moet toen een mooi, elegant concertgebouw zijn geweest.
Nu is de sfeer totaal verziekt door schreeuwerige, toeristische winkeltjes. De rijk gedecoreerde plafonds zijn hard aan restauratie toe. Torquay is sowieso niet meer de high society badplaats van weleer. Dure restaurants hebben plaatsgemaakt voor Burger Kings en prinsen van koninklijken bloede voor getatoeëerde aapmensen.
Het is misschien maar goed dat Dame Agatha Christie (†1976) het verval van de Engelse rivièra niet heeft hoeven aanschouwen. Nog wel in orde is de Royal Torbay Yacht Club, waar Frederick Miller het grootste deel van zijn dag doorbracht.
Hij las er kranten en praatte er met zijn vrienden. Rond het lunchuur toog hij met een huurrijtuig naar huis, om later in de middag weer terug te keren voor een spelletje whist. In het cricketseizoen verlegde hij zijn route naar de Torquay Cricket Club, waarvan hij voorzitter was. ‘A very agreeable man,’ zo concludeert Christie in haar autobiografie.
Laatste halteplaats op de Agatha Christie-toer is het Imperial Hotel. Een imposant bouwwerk met in de hal een glas-in-loodkoepel, een mozaïekvloer, kroonluchters van kristal en goudomrande spiegels. In dit vijfsterrenhotel, waar een kamer met uitzicht op Het Kanaal op een doordeweekse dag 169 pond kost, situeerde Christie de plot van Sleeping Murder. Op het terras legde Miss Marple de toedracht van een mysterieuze moordzaak uit aan het jonge echtpaar Giles en Gwenda. De vijf zit in de klok, tijd voor een aperitief. Geheel in Christie-stijl besluiten we onze uitstap met een glas champagne van Moët & Chandon.