Ook boeken worden tegenwoordig met trailers onder de aandacht van het publiek gebracht. Veel van deze korte filmpjes zijn afkomstig van Tellmedia, het mediabedrijf van Eric de Meij en Aart Knuivers.

Hoe is het fenomeen boektrailer ontstaan?
Eric de Meij: ‘Vorig jaar verscheen een roman van een vriendin van mij met de titel De Zeepfabriek. In die tijd werkte ik nog als producent van reclamefilms en het leek me wel een aardig idee om daar – het boek speelt in de soapwereld – een promo voor te maken. Daarmee zou je nieuwe doelgroepen voor een boek kunnen bereiken; niet de lezers van de boekenbijlagen van NRC Handelsblad en de Volkskrant, want die vinden hun weg wel. Je bereikt publiek op andere plekken zoals internet, in de boekhandel of tram. Dat beviel zo goed dat we daar wel mee verder wilden. Niet veel later ontdekten we dat het Duitse bedrijf Tellmedia hetzelfde deed en hebben we aansluiting gezocht bij hen. Als je de eerste trailer vergelijkt met wat we nu maken is er een grote verbetering zichtbaar.’

Wat hebben jullie inmiddels ‘vertrailerd’?
‘We zijn nu iets langer dan een jaar bezig en hebben inmiddels veertien trailers gemaakt. Tussen de eerste opdrachten zat veel tijd, maar nu uitgevers hun drempelvrees ten opzichte van dit middel hebben overwonnen, en zien dat het werkt, gaat het sneller. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om trailers te vertonen door het groeiende aantal schermen in winkels en in de tram. We hebben trailers gemaakt van onder meer Het complot tegen Amerika van Philip Roth, De tour van ’80 van Mart Smeets en Ja van Danny Wallace. Een van de meest recente is die voor het boek over de aanslag op Rob Scholte, Bom in de Laurierstraat van Hendrik Jan Korterink. Daarnaast hebben we een trailer gemaakt over Arnon Grunberg naar aanleiding van het verschijnen van De Joodse Messias. Die ging meer over Grunberg zelf dan over het boek en was ook niet voor het grote publiek bestemd maar voor buitenlandse uitgevers. Business-to-business marketing om te tonen wat voor een fenomeen hij is in Nederland.’

Filmtrailers bestaan uit filmfragmenten. Waarop baseren jullie de boektrailers?
‘Als het kan lezen we het boek of manuscript. Of de drie eerste hoofdstukken. Of de flaptekst. Maar we weten altijd meer van een boek. Ook hebben we gesprekken met de uitgever over de sfeer van het boek die overgebracht moet worden. Non-fictie biedt meer concrete mogelijkheden omdat je daarin bestaande zaken kunt gebruiken. Voor Bom in de Laurierstraat konden we bijvoorbeeld gebruik maken van krantenknipsels en zelfs Scholtes toenmalige vrouw Micky Hoogendijk figureert er in. Dat is prachtmateriaal. Bij fictie moet je erg voorzichtig zijn met het laten zien van hoofden. Want lezers moeten hun eigen personages bedenken. Het is geen boekverfilming. De trailer van Ja toont wel de hoofdpersoon maar in dat geval is dat ook de schrijver, Danny Wallace. Een verschil met een commercial is dat onze trailers allemaal eindigen met een cliffhanger die nieuwsgierig maakt. Voor commercials is veel meer geld beschikbaar, vaak tonnen. En met veel geld zijn de mooiste dingen te maken. De uitdaging voor ons is om jonge, onbekende, talentvolle regisseurs te zoeken om een filmpje te maken. Je ziet ook dat de trailers een hoop buzz veroorzaken op internet. Boekenliefhebbers sturen ze aan elkaar door en ze worden in leesgroepjes besproken. Op tv zouden ze goed in boekenprogramma’s passen. Die bestaan anders toch vaak alleen maar uit pratende hoofden.’

Als Het complot tegen Amerika verfilmd wordt, kan de trailer als basis dienen.
‘Ha, ha. Ik denk het niet. Dat zijn Hollywood miljoenenproducties. Ik verwacht niet dat ze mij dan gaan bellen met “Hey, Eric, listen...”. ’

Nog reacties gehad van schrijvers?
‘Wallace vond het geweldig, maar die speelt zelf mee. Grunberg was ook enthousiast. Hij mailde dat de trailer “haast net zo geniaal” was als het boek en dat hij het weten kon, omdat ie het zelf had geschreven. Wat Mart Smeets ervan vond weet ik niet. Reacties gaan in eerste instantie naar de uitgever.’

Een groeimarkt?
‘Uitgeverijen besteden steeds meer budget aan marketing. Dit is een van de vormen en omdat het aantal tv-schermen groeit, stijgt de vraag naar trailers. Die schermen moeten allemaal gevuld worden. We produceren ook audiotrailers voor de radio en printtrailers voor bijvoorbeeld op het strand. Tien-minutenboekjes op A6-formaat die verspreid worden op stations of door de koerier bij de pizza geleverd worden. Geen uittreksel of een voorpublicatie van het eerste hoofdstuk maar een afgerond verhaaltje voor tien minuten leesplezier. Wegwerpboekjes, maar dat klinkt niet zo lekker.’

Hoe zien trailerpremières eruit?
‘De eerste zijn we nog met z’n allen feestelijk gaan aanbieden bij de uitgever. Maar nu worden ze als ze klaar zijn on line gezet en sturen we een mailtje naar de uitgever. Dat kan ook haast niet anders met al die volle agenda’s. Nee, geen champagne.’