woensdagetalage

Barack Obama beloofde tijdens zijn verkiezingscampagne in 2008 dat hij het anders zou doen dan zijn voorganger, president George W. Bush. Het moest klaar zijn met de dure en onbesuisde militaire avonturen in het buitenland, zoals de jarenlange oorlog in Afghanistan en de invasie van Irak. Als president stond Obama op 4 juni 2009 dan ook op een podium in Cairo, en riep hij op tot een ‘nieuwe start’ voor de Verenigde Staten en moslims overal ter wereld. De toehoorders kregen een internationale versie van diens Yes we can-verhaal: de inwoners van landen als Egypte, Syrië en Jemen hadden de macht om hun eigen toekomst te vormen en hun leiders zelf te kiezen. Een verre supermacht ging dat niet meer voor ze doen. Zelfbeschikking was geen ‘Amerikaans recht, maar een mensenrecht’, sprak Obama hoopvol in de Egyptische hoofdstad. ‘Daarom zullen de vs hier overal steun aan geven’. Het was zijn typerende idealistische, en vooral symbolische, retoriek. Totdat grootschalige opstanden in diezelfde Arabische landen in 2011 de internationale orde op de kop zette. Links en rechts werden meedogenloze autocratische leiders – Amerikaanse bondgenoten in de strijd tegen terrorisme – afgezet. En zo zag president Obama zich in maart 2011 geconfronteerd met de beslissing om wel of niet militair in te grijpen in Libië. De regeringstroepen van dictator Moammar Gaddafi rukten op naar het laatste bolwerk van opstandelingen in de oostelijke havenstad Benghazi om daar van ‘straat tot straat, deur tot deur’ rebellen én burgers uit te roeien. ‘Is de internationale gemeenschap nog geloofwaardig als we niks doen?’ Die vraag stelde nationale veiligheidsadviseur Ben Rhodes zich tijdens een gespannen vergadering in het Witte Huis, zo vertelt hij in de zesde aflevering van docureeks The Corridors of Power. Na de lessen die Amerikaanse beleidsmakers leerden van de genocides in Bosnië, Rwanda en Darfur was het antwoord simpel: ze moesten wel optreden. Maar ook deze nieuwe idealistische generatie van the best and the brightest in Washington, die zag hoe president Bush en zijn voorgangers faalden in het buitenland, maakte opnieuw dezelfde fouten. Zoals het kiezen voor onbesuisde militaire actie. Met dodelijke gevolgen en grote consequenties voor de toekomst. Zo bleken de idealistische woorden van Obama in 2009, jaren later, enkel dat. Woorden.