Cijfers rond depressie en eenzaamheid nemen toe, lezen we. Maar wat nou als we in plaats van een lifecoach in te schakelen gewoon weer eens de tijd nemen voor elkaar? In geïndividualiseerde tijden ging VPRO Tegenlicht-regisseur Halil Özpamuk op bezoek bij ‘verbindende vertellers’, mensen die geloven in de verbindende kracht van verhalen. De uitzending laat zien hoe verschillende generaties Nederlanders op zoek gaan naar zingeving door middel van verbondenheid met anderen – met een nieuwe functie voor een oude dorpskerk, experimentele trainingen over de kunst van het vertellen of een database met levensverhalen.
Dat laatste initiatief is van Zwanine Siedenburg. Zij komt als geestelijk verzorger bij het Amsterdamse drugspastoraat veel in aanraking met verslaafde mensen. ‘Ook al heb je ze vaak in het inloophuis gezien, je weet toch niet echt veel van hun levensloop, terwijl ze vaak razend interessante verhalen te vertellen hebben,’ vertelt ze aan de telefoon. ‘Ook bij het organiseren van uitvaarten – helaas ook een terugkerend onderdeel van mijn werk – wil je wel weten wie die persoon was, zeker als de contacten met familie en vrienden zijn verbroken en je in een vrijwel lege aula staat.’
Zo ontstond walkoflife.nu, een website die de levensverhalen verzamelt van mensen zonder sterk sociaal netwerk. ‘Dan ga ik in een café zitten met iemand en die vertelt mij zijn hele levensverhaal,’ aldus Siedenburg. ‘Ik geef inmiddels trainingen aan vrijwilligers die hetzelfde doen en ik wil dit in het hele land uitrollen. Alle verhalen doen ertoe, en je hoort soms hele bijzondere dingen.’
Al bellend is Siedenburg onderweg naar Edwina, een drugsverslaafde vrouw wier bijzondere levensverhaal al op de website te vinden is. ‘Toen ik vroeg waar ze geboren was, zei ze: op de SS United States, 42,2 graden noorderbreedte. Ik dacht: een flauwe grap, maar het was gewoon waar. De moeder van Edwina was een Canadese die na een bezoek aan haar Nederlandse geliefde hoogzwanger terugvoer naar haar moederland. In haar eentje beviel ze aan boord, in 1968, op zeventienjarige leeftijd. Ze vernoemde haar kind naar de Britse prins Edward, die ook aan boord was en op kraamvisite kwam. Dat is toch een bizar verhaal? Uiteindelijk raakte Edwina in Zaandam helaas als tiener aan de drugs. Nu woont ze in een woonvoorziening van het Leger des Heils.’ Zo brengen de vrijwilligers van Walk of Life nog veel meer verhalen boven tafel, vertelt ze. ‘Hoe kan het dat de ene persoon goed terechtkomt en de ander ontspoort? Dat vind ik fascinerend en daar moet ik echt iets mee. Ik denk zelf aan een serie of een podcast. Ik zoek alleen nog de juiste mensen.’