VPRO Gids 4

28 januari t/m 3 februari
Pagina 74 - ‘Geweld(dad)ige schrijver’

Geweld(dad)ige schrijver

Ela Çolak ,

Een documentaire over de gevierde en Amerikaanse schrijver Norman Mailer toont pieken en dalen.

Norman Mailer

De carrière van de Amerikaanse schrijver Norman Mailer (1923-2007) bloeide op nadat hij in 1960 in benevelde toestand zijn toenmalige vrouw had neergestoken (die het ternauwernood had overleefd.) Tegenwoordig zou zo iemand worden ‘gecanceld’, maar Mailer, wiens werk en privéleven getekend waren door oorlog, geweld, alcohol en seksuele escapades, werd een van de belangrijkste stemmen van zijn generatie.

Voor de documentaire Norman Mailer – Gewalt und Leidenschaft (2021) interviewde de Duitse filmregisseur Gero von Boehn onder anderen twee van zijn kinderen (Mailer had er negen bij zes vrouwen), zijn biograaf en de actrice Isabella Rossellini, die in zijn boekverfilming Tough Guys Don’t Dance (1987) speelde. Ook komen er fragmenten uit oude interviews voorbij met een jonge, een wat oudere en een bejaarde Mailer, die in iedere fase van zijn leven schalks uit zijn ogen kijkt.

Von Boehn koos voor een non-chronologische vertelwijze. Hij laat zien hoe Mailers kinderen hem vreesden tijdens zijn dronken buien. Op bijzondere archiefbeelden zien we vervolgens een geëngageerde Mailer die in 1969 een toespraak houdt in New York, waar hij tevergeefs een gooi deed naar het burgemeesterschap. En van de schrijver zelf horen we hoe het was om op te groeien in een gemoedelijke Joodse gemeenschap in Brooklyn en hoe hij leerde omgaan met roem na zijn succesvolle debuutroman The Naked and the Dead (1948), waarin hij genadeloos zijn brute ervaringen op de Filipijnen tijdens de Tweede Wereldoorlog beschrijft.

Deze Arte-documentaire focust vooral op het enerverende leven van de uitgesproken provocateur Mailer. Zo deed hij mee aan een beroemd debat in 1971 met de Britse feminist Germaine Greer, waarin hij met zijn machopraat door een zaal vol vrouwen werd uitgejouwd.

Maar Mailer was óók een begenadigd schrijver, die met zijn creativiteit, durf en stijl wereldwijd schrijvers en journalisten wist te inspireren. Bijvoorbeeld met zijn getuigenissen van een Vietnamprotest in Armies of the Night (1968), die hij in een soort journalistieke prozavorm neerpende, en zijn uitdagende verhaal over een terdoodveroordeelde gevangene in The Executioner’s Song (1980). Voor beide werken ontving dit enfant terrible van de literatuur de Pulitzerprijs voor fictie.