Stad vol trauma’s

Als Louis door de stad fietst, denkt hij niet  ‘in die flat woonde mijn eerste vriendinnetje’, of ‘op dat kruispunt ben ik eens dronken onderuitgegaan met de fiets’. Nee, Louis denkt aan alle keren dat hij als ambulanceverpleegkundige moest uitrukken. Die flat, daar sprong een meisje vanaf. Dat kruispunt, daar werd een jongen geschept door een vrachtwagen. Zo is de stad voor hem een plattegrond vol traumatische gebeurtenissen.

Natuurlijk maakt hij in zijn werk ook minder heftige dingen mee, maar dat zijn niet de gebeurtenissen die na 23 jaar ambulancewerk op zijn netvlies staan gebrand. In de korte documentaire Blauw licht – herinneringen van een ambulancebroeder vertelt Louis over vier ongelukken die een blijvende indruk bij hem hebben achtergelaten. Vaak waren daar kinderen bij betrokken.

‘Wij hebben ons wel afgevraagd of zijn verhalen niet te heftig zijn,’ vertelt documentairemaker Jefta Varwijk, die de film samen met Jaap van Heusden maakte, ‘maar dit zijn de verhalen die hij wilde vertellen. We wilden zo dicht mogelijk bij zijn ervaring blijven en in zijn belevingswereld kruipen.’ ‘Bovendien,’ vult Van Heusden aan, ‘heldhaftige verhalen van ambulancemedewerkers zien we al genoeg op televisie.’

Van Heusden vertelt waarom hij het belangrijk vindt om de verhalen van Louis naar buiten te brengen: ‘In Nederland hebben we de zorgtaken geprofessionaliseerd. We betalen mensen als Louis om al dit leed te zien. Natuurlijk, hij heeft zelf voor deze baan gekozen en hij krijgt ervoor betaald. Maar is het daarom eerlijk dat hij in zijn carrière al deze shit moet zien en dat ik daar niet eens bij stilsta? Hij krijgt een kind in zijn armen gedrukt dat niet meer te redden is en moet dan zijn werk maar gaan doen. Dat is niet normaal’

‘Als je het blauwe licht van een ambulance voorbij ziet komen, dat weet je honderd procent zeker dat daar mensen in zitten die traumatische gebeurtenissen gaan meemaken,’ vult Varwijk aan. ‘Er zijn onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat werken op de ambulancedienst qua psychische impact vergelijkbaar is met soldaten die betrokken zijn bij een vuurgevecht. Vanuit het werkveld en vanuit de samenleving mag hier wel meer aandacht voor komen. Deze mensen verdienen respect.’

Als je het hebt over respect voor hulpverleners, denk je al snel aan het stoppen van agressie tegen politie, brandweer en ambulancepersoneel. Maar ambulancemedewerker Louis heeft juist geen behoefte aan medeleven op dat gebied. Van Heusden: ‘Hij ergert zich eraan dat mensen keer op keer zeggen: “goh wat erg, dat geweld tegen hulpverleners”, terwijl niemand hem vraagt hoe zijn werk is als er geen agressie is. Want dat is waar het echt om gaat.’