Hoe vaak bent u al gewaarschuwd voor het einde der tijden? Eens in de zoveel tijd duikt altijd wel weer een doemdenker op die gepassioneerd waarschuwt dat de laatste uren van de mensheid nu écht aanstaande zijn. Toch veroorzaakte zo’n boodschap zelden zo veel paniek als in de jaren negentig, het decennium waarin de computer steeds belangrijker werd. Snappen deden we het nog niet echt, maar de computer was eigenlijk al niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, omdat talloze bedrijven, verkeerssystemen en communicatienetwerken volledig afhankelijk waren geworden van computersystemen. Eind jaren negentig stonden we aan de vooravond van een nieuw millennium, en zo’n computer zou natuurlijk nooit snappen dat we van (19)99 ineens naar (20)00 zouden gaan. Computers waren erop ingericht om jaarlijks alleen die laatste twee cijfers aan te passen, en in dit geval zou een error dus onvermijdelijk zijn.
De computer zou er niets meer van snappen, en dat móést wel uitmonden in een gigantische catastrofe. Elektriciteit zou uitvallen, niemand zou elkaar nog kunnen bereiken, en ook nucleaire systemen zouden gaan falen. Toen de zorgen van programmeurs eenmaal in de media belandden, sloeg de angst razendsnel om in massahysterie. Het einde der tijden leek nabij.
In de zeer vermakelijke compilatiedocumentaire Time Bomb Y2K zien we hoe de angst voor een simpele computerfout in de jaren negentig zo’n enorme vlucht kon nemen. Regisseurs Marley McDonald en Brian Becker maken daarbij uitsluitend gebruik van archiefbeelden, die mooi laten zien hoe snel een paniekerig narratief in handen kon vallen van onheilsprofeten, religieuze fanatici en extreemrechtse militanten, die de millennium bug vooral wilden uitvergroten voor eigen gewin. Dat de angst misschien een tikje overdreven of voorbarig was, ging er bij veel mensen al niet meer in. Als de apocalyps nabij lijkt, is de nuance nu eenmaal ver te zoeken.
Toch ging iedereen op 1 januari 2000 gewoon weer over tot de orde van de dag. Het einde der tijden werd gewoon weer een nieuw jaar, en de computersystemen bleven – al dan niet door tijdig ingrijpen – gewoon functioneren. De doemdenkers kropen terug in hun hol, en de mensheid zou in het nieuwe millennium alleen nog maar afhankelijker worden van de computer. Je zou bijna nostalgisch worden naar een tijd van massahysterie over dat almachtige apparaat.