Het is een zwarte bladzijde in de Franse geschiedenis: op 5 december 1986 wordt de Frans-Algerijnse Malik Oussekine, een totaal onschuldige student, doodgeslagen door twee politiemannen. Oussekine kwam net van een jazzconcert en was toevallig in de buurt van een demonstratie tegen selectie aan de poort op de universiteit. Dat de politie hem uitkoos was een geval van ‘etnisch profileren’ – maar die waarheid was een blamage voor de Franse politie en dreigde maatschappelijke spanningen op scherp te zetten.
De vierdelige dramaserie Oussekine vertelt het gevecht van zijn familie voor rechtvaardigheid, terwijl de Franse autoriteiten probeerden de zaak in de doofpot te stoppen. ‘Hij heeft toch wel een strafblad?’ zegt de minister. ‘Nee, niks,’ is het antwoord. Dat betekent dat ze moeten gaan ‘graven’, vindt de minister. ‘Als we niks vinden, maken ze een martelaar van hem.’ En dus gaat de politie graven, totdat ze wat vinden: Malik leed al zijn hele leven aan een nieraandoening. Zodoende kon er gezegd worden dat hij was overleden aan een tekortschietende nierfunctie – en dus niet aan de klappen die hij had gekregen.
De familie Oussekine wordt bijgestaan door een goede advocaat (fraaie rol van de Frans-Algerijnse acteur Kad Merad, bekend van Baron Noir en Bienvenue chez les Ch’tis), die een causaal verband wil aantonen tussen Maliks dood en de klappen die hij kreeg van de agenten. Ondertussen geeft Oussekine – een serie van Antoine Chevrollier, die eerder Baron Noir regisseerde – met flashbacks over de familiegeschiedenis van Oussekine inzicht in de bijkomende culturele en historische gevoeligheden.
Terwijl er stille tochten werden gehouden door mensen die verontwaardigd waren door dit extreme geval van politiegeweld – een thema dat in 2018 terug op de agenda kwam vanwege hardhandig politieoptreden bij demonstraties van gele hesjes – riep een deel van rechts Frankrijk dat het een ‘leugen van links’ betrof om de politie in een kwaad daglicht te stellen. Ondertussen zei Minister van Veiligheid Robert Pandraud: ‘De dood van een jongeman is altijd betreurenswaardig, maar ik ben ook vader van een gezin en als ik een zoon had met een nierkwaal zou ik hem ervan weerhouden ’s nachts stomme dingen te gaan doen.’ De politieagenten werden uiteindelijk veroordeeld tot een vrij lichte, voorwaardelijke straf en daarmee werd de zaak Oussekine definitief een geval van klassenjustitie en sociale onrechtvaardigheid – misstanden die met veel finesse worden aangekaart in de krachtige vertelling Oussekine.